De formatie van de Nederlandse regering is een complex proces dat voortkwam uit de algemene verkiezingen van 29 oktober 2025. De politieke arena is druk bezet met verschillende partijen die hun posities heroverwegen en nieuwe samenwerkingsverbanden verkennen. Op 4 november werd Wouter Koolmees gekozen als scout voor de onderhandelingen, aangedragen door de grootste partij, D66.
Dit markeerde het begin van een intensieve periode van gesprekken en onderhandelingen tussen de partijen.
Tijdens deze formatieperiode is de samenwerking tussen D66 en CDA van groot belang. De partijen hebben op 13 serieuze onderhandelingen opgestart, waarbij ze worden bijgestaan door de informateurs.
Deze informateurs, Sybrand Buma van het CDA en Hans Wijers van D66, zijn verantwoordelijk voor het begeleiden van het proces en het adviseren van de partijen.
De dynamiek van de onderhandelingen
De vorming van een nieuwe regering wordt bemoeilijkt door de recente val van het Schoof kabinet, dat bestond uit een samenwerking van de Partij voor de Vrijheid (PVV), de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD), het Nieuwe Sociaal Contract (NSC) en de Boer-Burger Beweging (BBB).
De val vond plaats op 3 juni 2025, na onenigheid over het asielbeleid, wat resulteerde in een zoektocht naar nieuwe coalities.
In de aanloop naar de verkiezingen werden verschillende mogelijke coalities besproken. Het was echter duidelijk dat de VVD geen samenwerking met de PVV wilde aangaan, net zoals in de voorgaande periode.
Bovendien sluiten D66 en CDA samenwerking met linkse partijen uit, waardoor de focus ligt op een meer centristische of centrum-rechtse benadering.
De rol van de VVD en andere partijen
De VVD, onder leiding van Dilan Yeşilgöz, heeft herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat zij geen interesse heeft in een samenwerking met linkse partijen zoals GroenLinks of de Partij van de Arbeid.
Dit heeft geleid tot een situatie waarin de VVD zich richt op een centrum-rechts kabinet met D66, CDA en mogelijk JA21. D66-leider Rob Jetten staat open voor deze gesprekken, maar heeft ook aangegeven dat hij de voorkeur geeft aan een samenwerking met CDA, afhankelijk van de uitkomst van de onderhandelingen met JA21.
De onderhandelingen zijn complex, waarbij ook andere partijen zoals BBB en SP hun standpunten kenbaar maken. Caroline van der Plas van BBB heeft aangegeven niet de ambitie te hebben om deel uit te maken van een kabinet, maar staat open voor een samenwerking van D66, CDA, VVD en JA21. Dit creëert een interessante dynamiek in de gesprekken, waarbij de partijen hun wensen en eisen op tafel leggen.
De toekomst van de Nederlandse politiek
De politieke situatie in Nederland is voortdurend in beweging en de uitkomst van deze formatie kan een grote impact hebben op het beleid en de richting van het land. De partijen moeten nu hun standpunten afstemmen op belangrijke thema’s zoals woningbeleid, milieu, economie, internationale veiligheid en migratie. D66 en CDA hebben tijdens hun onderhandelingen hun gezamenlijke document gepresenteerd, dat als basis dient voor verdere gesprekken met andere partijen.
De komende weken zullen cruciaal zijn voor de vorming van de nieuwe regering. De partijen moeten hun verschillen overbruggen en een consensus bereiken om een stabiele regering te vormen die in staat is om de uitdagingen van deze tijd aan te gaan. Het blijft dus spannend hoe deze formatie zich zal ontwikkelen en welke partijen uiteindelijk de handen ineen zullen slaan voor de toekomst van Nederland.