Het politieke landschap in België is momenteel in volle beweging, vooral als het gaat om de onderhandelingen over het federale budget. Premier Bart De Wever (N-VA) staat voor de uitdaging om een deficit van 10 miljard euro te reduceren tegen 2029.
Dit doel is van cruciaal belang voor de financiële stabiliteit van het land en vereist sterke en doordachte maatregelen.
De gesprekken zijn onlangs hervat na een Europese top waar De Wever andere verplichtingen had. Hij zal morgen individuele gesprekken voeren met de belangrijkste ministers van de verschillende partijen om tot een consensus te komen.
Het is een race tegen de klok, waarbij de deadline voor een goedgekeurd budget steeds dichterbij komt.
De financiële uitdagingen en mogelijke oplossingen
De Wever heeft een reeks voorstellen gedaan, waaronder het verlagen van de automatische indexering van pensioenen, overheidslonen en prijscompensaties.
Momenteel worden deze automatisch aangepast aan de inflatie, wat betekent dat een verlaging hiervan aanzienlijke besparingen kan opleveren. Dit voorstel stuit echter op felle tegenstand van andere politieke partijen.
Verhoogde btw als optie
Een andere maatregel die op tafel ligt, is het verhogen van het verlaagde btw-tarief van 6% naar 9%.
Herman Matthijs, een expert in publieke financiën aan de VUB, legt uit: “We hebben verschillende btw-tarieven: 6%, 12% en 21%. Het zou logischer zijn om naar een systeem met een hoog en een laag tarief te evolueren.” Maar de liberale partij MR, geleid door Georges-Louis Bouchez, verzet zich tegen dit voorstel, wat de onderhandelingen verder bemoeilijkt.
De rol van andere politieke partijen
De situatie wordt gecompliceerd door de verschillende standpunten van de partijen. Vooruit, een andere belangrijke speler in de onderhandelingen, heeft laten weten dat zij een bevriezing van de indexering alleen zouden accepteren als er ook naar alternatieve inkomstenbronnen wordt gekeken, zoals een belasting op miljonairs. Dit geeft aan dat de partijen bereid zijn om concessies te doen, maar niet zonder voorwaarden.
De urgentie van het budgettaire akkoord
“De enige deadline die telt, is het behalen van een goed budget,” aldus De Wever. De druk om voor het einde van het jaar tot een akkoord te komen is hoog, anders dreigt België in een situatie te belanden vergelijkbaar met een ‘shutdown’, iets wat nog nooit eerder in het land is voorgekomen. Matthijs waarschuwt dat zonder een akkoord de gevolgen voor de economie ernstig kunnen zijn.
Toekomstige stappen en mogelijke scenario’s
Er zijn verschillende scenario’s in overweging, waaronder het opstellen van een tijdelijk budget of een zogenaamde ‘mini-deal’ die zich zou richten op maatregelen voor 2026. Dit omvat mogelijk al bestaande hervormingen, zoals die met betrekking tot pensioen en arbeidsmarkt. De Wever is echter terughoudend, omdat hij zich in de campagne heeft gecommitteerd aan een structurele oplossing.
In het geval van een totale regeringscrisis, zou De Wever zelfs zijn ontslag kunnen indienen bij de koning, maar hij heeft aangegeven dat dit nog niet aan de orde is. “Wat zou ik daarheen gaan doen?” vroeg hij retorisch. De koning kan de ontslagaanvraag accepteren, uitstellen of afwijzen, maar hij heeft geen directe invloed op het budget zelf.
De politieke spanningen blijven sterk en de partijen moeten bereid zijn om moeilijke beslissingen te nemen. Het is een delicaat evenwicht tussen financiële verantwoordelijkheid en politieke haalbaarheid, en de komende dagen zullen cruciaal zijn voor de toekomst van het Belgische budget.
