In de nacht van 21 oktober 2025 heeft een fatale droneaanval nabij de frontlinie in Kramatorsk, Oekraïne, geleid tot de dood van twee Oekraïense journalisten. Het gaat om Olena Hubanova, een ervaren oorlogsverslaggever van 43 jaar, en haar cameraman Yevhen Karmazin, 33 jaar oud.
Deze tragische gebeurtenis heeft niet alleen hun team, maar ook de bredere gemeenschap van journalisten in Oekraïne diep geraakt.
De aanval vond plaats terwijl de journalisten bezig waren met hun werk dichtbij een pompstation, waar hun voertuig werd getroffen. Een derde teamlid, Oleksandr Kolychiev, raakte ernstig gewond.
Deze gebeurtenis is een schokkende herinnering aan de risico’s die journalisten dagelijks lopen om de waarheid over de oorlog in Oekraïne te rapporteren.
De impact van de aanval op de journalistiek
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft deze aanval op sociale media scherp veroordeeld en beschrijft het als een opzettelijke poging van Rusland om de waarheid over hun oorlogsmisdaden te verdoezelen.
“Rusland blijft journalisten aanvallen, vermoorden en verwonden”, aldus Zelensky. Een journalistenvakbond in Oekraïne meldt dat sinds het begin van de invasie in 2025 minstens 133 journalisten zijn omgekomen.
Het werk van Hubanova en Karmazin ging verder dan alleen verslaggeving. Ze waren ook betrokken bij humanitaire inspanningen en werkten nauw samen met twee Nederlandse mannen, Franky van Hintum en Coen van Oosten, die met hun organisatie hulp verleenden aan ontheemde Oekraïners.
Deze samenwerking begon toen de Nederlanders met hun frietkar Oekraïners hielpen en zich ontwikkelde tot een bredere humanitaire inzet.
Een onmiskenbare band
De relatie tussen de Brabanders en de Oekraïense journalisten was diepgaander dan alleen professionele samenwerking. Van Hintum beschrijft de band als die van goede vrienden.
“We hebben elkaar elke dag gesproken en samengewerkt. Het verlies van Olena en Yevhen voelt als het verlies van familie”, zegt hij. Dit persoonlijke aspect van hun samenwerking maakt de tragedie nog aangrijpender.
De herinneringen aan hun gezamenlijke projecten zijn onuitwisbaar. Ze werkten samen aan de documentaire Patatje Oorlog, die hun ervaringen in het conflict vastlegde. De beelden die daarin zijn opgenomen, zijn een eerbetoon aan hun moed en toewijding aan het documenteren van de werkelijkheid in een oorlogsgebied.
De gevolgen voor hulpverlening
Na de dood van deze twee journalisten staat de missie van Van Hintum en van Oosten op losse schroeven. Ze hadden plannen om binnenkort terug te keren naar Oekraïne voor verdere humanitaire hulp, maar de tragedie heeft hun team aanzienlijk verzwakt. “Meer dan de helft van ons team is vandaag uitgeschakeld”, zegt Van Hintum. “Het is niet alleen het verlies van vrienden, maar ook een grote klap voor onze organisatie.”
Ondanks het verdriet is er een sterke vastberadenheid. Van Hintum en zijn collega’s willen doorgaan met hun werk. “We zullen niet opgeven. Hun overlijden zal ons alleen maar sterker maken in onze strijd om te blijven helpen”, voegt hij eraan toe. Dit benadrukt de veerkracht en vastberadenheid van degenen die zich inzetten voor humanitaire hulp, zelfs in de donkerste tijden.
De rol van technologie in conflicten
De aanval op Hubanova en Karmazin is niet alleen een tragedie, maar ook een voorbeeld van de moderne oorlogsvoering. Het gebruik van drones in conflicten heeft geleid tot nieuwe uitdagingen voor journalisten en burgers. Drones worden steeds vaker ingezet voor gerichte aanvallen, wat de risico’s voor iedereen in het oorlogsgebied vergroot.
De specifieke drone die in deze aanval werd gebruikt, is een Landsat-drone, die normaal gesproken voor precisiedoelen wordt ingezet. Dit roept vragen op over de ethiek van het gebruik van dergelijke technologie en de impact ervan op de journalistiek en humanitaire hulp. Het verlies van twee dappere verslaggevers is een schokkende herinnering aan de gevaren waarmee journalisten worden geconfronteerd in hun zoektocht naar de waarheid.
