In een opmerkelijke ontwikkeling heeft Nederland besloten een 3500 jaar oude sculptuur terug te geven aan Egypte. Deze sculptuur, een hoofd van een figuur die toebehoorde aan de dynastie van farao Thutmosi III, werd oorspronkelijk gestolen en illegaal het land uit gesmokkeld.
Het werd onlangs ontdekt op de kunstbeurs Tefaf in Maastricht, waar het werd tentoongesteld. Na ontdekking van de diefstal heeft de handelaar die de sculptuur in bezit had, besloten deze vrijwillig terug te geven aan de Egyptische autoriteiten.
Thutmosi III, die regeerde van 1479 tot 1425 voor Christus, wordt vaak aangeduid als de Napoleon van Egypte vanwege zijn indrukwekkende militaire campagnes in het Midden-Oosten en Nubië, wat tegenwoordig het zuiden van Egypte en het noorden van Sudan omvat.
De sculptuur is een waardevol stuk van het oude Egyptische erfgoed en haar terugkeer markeert een belangrijke stap in de bescherming van culturele artefacten.
Herkomst en terugkeer van de sculptuur
De exacte omstandigheden waaronder het kunstwerk verloren ging, zijn tot nu toe onduidelijk.
Volgens de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed in Nederland, is het echter zeer waarschijnlijk dat de sculptuur tijdens de onrustige periode van de Arabische Lente in 2011 of 2012 is geplunderd. Het besluit om de sculptuur terug te geven, sluit aan bij de bredere inspanningen van Nederland om zich te houden aan de UNESCO-conventie van 1970, die landen verplicht om illegaal geëxporteerd cultureel erfgoed terug te geven.
Het is de bedoeling dat de sculptuur voor het einde van het jaar wordt overhandigd aan de Egyptische ambassade in Nederland. De vraag waar het kunstwerk uiteindelijk tentoon zal worden gesteld, blijft voorlopig onbeantwoord. Eén van de mogelijkheden is het Grand Egyptian Museum in Caïro, dat onlangs is geopend en meer dan 50.000 artefacten van de oude Egyptische beschaving huisvest.
Het Grand Egyptian Museum
Het Grand Egyptian Museum, dat op 4 november zijn deuren opent voor het publiek, is het grootste museum ter wereld dat aan één enkele beschaving is gewijd. Met een oppervlakte van 500.000 vierkante meter biedt het een enorme collectie van meer dan 100.000 artefacten, waaronder de schatten van de jonge farao Toetanchamon. Deze schatten waren eerder verspreid over verschillende locaties, waaronder het Egyptisch Museum in Caïro en Luxor.
De opening van dit museum is niet alleen een viering van de oude Egyptische cultuur, maar ook een strategische zet van de Egyptische regering om het toerisme te bevorderen. Er wordt verwacht dat 18 miljoen toeristen het land zullen bezoeken tegen het einde van het jaar, met een doelstelling van 5 miljoen bezoekers voor het museum alleen. Dit zal bijdragen aan de Egyptische economie, die sterk afhankelijk is van toerisme.
Culturele samenwerking en de toekomst
De terugkeer van de sculptuur en de opening van het Grand Egyptian Museum onderstrepen de noodzaak van internationale samenwerking op het gebied van cultureel erfgoed. De Egyptische overheid heeft zich jarenlang ingespannen om de terugkeer van gestolen kunstwerken te bevorderen. Bekende voorbeelden van controversiële kunstwerken die nog steeds buiten Egypte worden gehouden zijn het busto van Nefertiti in Berlijn en de Zodiak van Dendera in het Louvre.
Minister van Cultuur van Italië, Alessandro Giuli, was aanwezig bij de opening van het museum en sprak over de noodzaak van culturele investeringen om vrede en stabiliteit in de regio te bevorderen. Deze samenwerking tussen landen kan dienen als een model voor toekomstige dialogen en culturele uitwisselingen.
De terugkeer van deze sculptuur is een stap in de goede richting, maar het is duidelijk dat er nog veel werk aan de winkel is om het culturele erfgoed van Egypte te beschermen en te herstellen. Met dit soort initiatieven kan de wereld blijven leren van de rijke geschiedenis en cultuur van het oude Egypte.