Stel je eens voor: je ligt op straat te slapen, terwijl om je heen talloze gebouwen leeg staan. Dit schrijnende contrast heeft de organisatie Straat Consulaat geïnspireerd tot het in het leven roepen van de Leegstandsaward. Met een knipoog richt deze prijs de spotlight op het meest onterecht lege gebouw in Den Haag.
Maar het gaat niet alleen om een ludieke actie; het doel is om aandacht te vragen voor de leegstand én de dringende noodzaak van huisvesting. En jij kunt meedoen! Het publiek is uitgenodigd om zijn stem te laten horen, zodat we samen de dialoog over deze belangrijke kwestie nieuw leven inblazen.
Een ironisch protest tegen leegstand
Volgens Peter Bos van Straat Consulaat is de Leegstandsaward een soort ‘antipremie’. Dit initiatief, dat samen met de groep De Achterban (bestaande uit voormalige daklozen) is opgezet, heeft als doel om het bewustzijn te vergroten over de schrijnende leegstand en de daarmee gepaard gaande wooncrisis.
De eerste editie van de award vorig jaar zorgde voor een significante verandering: de stad heeft aangekondigd regelgeving in te voeren voor het melden van lege gebouwen, inclusief mogelijke sancties voor eigenaren die hierin falen. Dit is een belangrijke stap, mede gestimuleerd door politieke partijen zoals GroenLinks en D66, en zal in 2026 van kracht worden.
Hoeveel gebouwen zouden er nog meer kunnen worden herbestemd als de regels strenger worden?
De genomineerden van 2024
Voor de editie van 2024 is de voormalige KPN-centrale aan de Constant Rebecquestraat uitgeroepen tot winnaar. Ondanks dat er al een cinema en restaurant in het pand zijn gevestigd, blijven de vijf onderliggende verdiepingen ongebruikt.
Bos wijst erop dat deze ruimtes duizenden appartementen zouden kunnen herbergen. “De mogelijkheden zijn eindeloos, maar vaak blijft alles stil,” merkt hij op. Dit jaar waren er ook andere opmerkelijke nominaties, zoals het voormalige ziekenhuis Westeinde en verschillende politiepanden die al meer dan twee decennia leegstaan. In totaal zijn er naar schatting zo’n 20.000 lege gebouwen in Den Haag, waaronder 15.000 woningen. Hoe kan het dat er zoveel panden verwaarloosd blijven?
Een stem voor verandering
Vanaf 2 september hebben de bewoners de kans om online hun stem uit te brengen op vijf geselecteerde gebouwen. Deze keuze is gemaakt door mensen met directe ervaring met dakloosheid, wat de relevantie van deze award alleen maar vergroot. De winnaar ontvangt een grote trofee als symbolische erkenning van de problematiek. Dit jaar is er echter een nieuwe wending: architecten worden uitgenodigd om voorstellen te doen voor het hergebruik van een van de genomineerde panden, met als doel het creëren van woonruimte voor dringend wachtenden. “We willen aantonen dat verandering mogelijk is, als er echt de wil is om iets te doen,” sluit Bos af.
“Zolang er mensen op straat slapen terwijl gebouwen leeg blijven, zullen wij blijven pleiten voor verandering.” Dit krachtige statement herinnert ons eraan dat ieder leegstaand gebouw een verloren kans is voor iemand die dringend een thuis nodig heeft. Hoe lang willen we deze situatie nog laten voortduren?