Elk jaar overlijden ongeveer 9 miljoen mensen aan gezondheidsproblemen die verband houden met milieuvervuiling. Dit aantal komt overeen met de totale bevolking van Londen. Deze schokkende statistiek roept op tot actie en benadrukt de dringende noodzaak voor betere milieuzorg. Een recent onderzoek, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift, onder leiding van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), bevestigt dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd.
Ondanks de aandacht die eerdere rapporten hebben gekregen, met name een uit 2017, zijn de schadelijke effecten van vervuiling niet afgenomen. Vervuiling leidt nu tot meer doden dan oorlogen, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, drugsoverdoses en alcohol samen. Onderzoekers schatten dat de economische gevolgen van vervuiling jaarlijks een verbijsterende $4,6 triljoen bedragen, wat neerkomt op $9 miljoen per minuut.
Veranderende bronnen van vervuiling
Het laatste onderzoek toont aan dat de belangrijkste bronnen van vervuiling aanzienlijk zijn veranderd. Dankzij verbeteringen in waterlevering en afvalwaterbehandeling, evenals betere toegang tot gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, is het aantal sterfgevallen door vervuiling als gevolg van extreme armoede sinds 2000 afgenomen.
Echter, volgens Joe Shaw van de Indiana University, expert op het gebied van chemische vervuiling en mede-auteur van het rapport, is deze positieve trend volledig tenietgedaan door een toename van moderne vervuilingsbronnen die verband houden met economische ontwikkeling, industrialisatie en verstedelijking.
Stijgende slachtoffers door luchtvervuiling
Sinds de vorige beoordeling zijn de sterfgevallen als gevolg van luchtvervuiling en giftige chemicaliën met 7% gestegen, wat een toename van 66% sinds 2000 vertegenwoordigt. Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen door milieuvervuiling per jaar, is maar liefst 75% gerelateerd aan luchtvervuiling.
Bovendien zijn giftige chemicaliën verantwoordelijk voor 1,8 miljoen sterfgevallen, waarvan blootstelling aan lood ongeveer de helft van deze gevallen uitmaakt.
Het rapport benadrukt een zorgwekkende wereldwijde ongelijkheid in gezondheids- en milieusituaties. Ongeveer 90% van de sterfgevallen door vervuiling vindt plaats in ontwikkelingslanden, voornamelijk als gevolg van de verbranding van fossiele brandstoffen, snelle industrialisatie, ongecontroleerde stedelijke groei, bevolkingsgroei en zwakke of ontbrekende veiligheidsregelingen voor chemicaliën.
De bredere implicaties van vervuiling
Toch vertegenwoordigen deze bevindingen slechts de top van de ijsberg. Het rapport suggereert dat de algehele gezondheidseffecten van vervuiling waarschijnlijk sterk worden onderschat door het gebrek aan uitgebreide gegevensverzameling, vooral met betrekking tot de routes van chemische blootstelling in het milieu. Experts voorspellen dat de wereldwijde productie van chemicaliën tegen 2030 zou kunnen verdubbelen, waarbij ontwikkelingslanden verantwoordelijk zijn voor twee derde van de huidige productie. Alarmerend is dat slechts een fractie van deze chemicaliën adequaat is getest op veiligheid.
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en de hoofdonderzoeker van de studie, wijst erop dat veel schadelijke chemicaliën, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstorende stoffen, zijn uitgesloten van deze analyse vanwege onvoldoende gegevens die nodig zijn om hun wereldwijde impact te evalueren. Experts suggereren dat een uitgebreide beoordeling van de totale chemische belasting zou kunnen onthullen dat vervuiling verantwoordelijk is voor tot wel 4 miljoen sterfgevallen in plaats van de gerapporteerde 1,8 miljoen.
Gevolgen voor kwetsbare bevolkingsgroepen
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, benadrukt de dringende noodzaak om de effecten van deze chemicaliën op kwetsbare bevolkingsgroepen, met name kinderen, aan te pakken. Blootstelling aan vervuiling vanuit verkeer en industriële bronnen is in verband gebracht met verhoogde sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en griep. Daarnaast is blootstelling aan lood gecorreleerd met lagere IQ-niveaus, hogere uitvalpercentages, verminderde economische productiviteit, cognitieve beperkingen en zelfs gewelddadig gedrag.
Aanpakken van de vervuilingscrisis
Ondanks deze alarmerende statistieken en de onmiskenbare verbinding tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, zijn de internationale inspanningen om deze grote bedreiging voor de volksgezondheid aan te pakken onvoldoende. Vervuiling wordt nog steeds voornamelijk als een lokaal probleem gezien, ondanks de grensoverschrijdende aard ervan. Effectieve gegevensverzameling en versterking van capaciteiten tussen landen, vooral in ontwikkelingsregio’s, zijn cruciaal voor het beheren en verminderen van vervuiling.
Joe Shaw wijst erop dat het PrecisionTox-initiatief, ondersteund door de EU, tot doel heeft innovatieve toxicologiemethoden te ontwikkelen om vervuilingsgerelateerde sterfgevallen en ziekten te voorkomen door de identificatie en mapping van giftige chemicaliën in het milieu te verbeteren. Traditionele toxicologische methoden zijn vaak onpraktisch voor grootschalige toepassing, maar PrecisionTox werkt samen met 15 organisaties om next-generation testmethoden te creëren die de capaciteiten voor chemische risicobeoordeling verbeteren.
Ondanks de aandacht die eerdere rapporten hebben gekregen, met name een uit 2017, zijn de schadelijke effecten van vervuiling niet afgenomen. Vervuiling leidt nu tot meer doden dan oorlogen, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, drugsoverdoses en alcohol samen. Onderzoekers schatten dat de economische gevolgen van vervuiling jaarlijks een verbijsterende $4,6 triljoen bedragen, wat neerkomt op $9 miljoen per minuut.0