Elk jaar eist de sombere realiteit van vervuiling het leven van ongeveer 9 miljoen mensen. Dit aantal is gelijk aan de gehele bevolking van Londen. Een recente studie, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift en uitgevoerd door de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), toont aan dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes wereldwijde sterfgevallen.
Deze verontrustende statistiek benadrukt de dringende behoefte aan betere milieuzorg.
Sinds het eerste rapport in 2017 zijn de schadelijke effecten van vervuiling niet significant verbeterd. Sterker nog, jaarlijkse sterfgevallen door vervuiling overschrijden die van conflicten, terrorisme en verschillende ziekten samen.
De economische impact van deze milieuprobleem is enorm, met een geschatte kostprijs van ongeveer $4,6 biljoen per jaar. Dit komt neer op ongeveer $9 miljoen per minuut. Hoe kunnen we deze situatie omkeren?
Veranderende patronen van vervuilingsbronnen
Een nieuw onderzoek onthult een opmerkelijke verschuiving in de belangrijkste bronnen van vervuiling.
Verbeteringen in de watervoorziening en riolering, samen met betere gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, hebben geleid tot een daling van vervuilingsgerelateerde ziekten die verband houden met extreme armoede sinds 2000. Maar zoals Joe Shaw van de Indiana University opmerkt, wordt deze vooruitgang overschaduwd door een aanzienlijke stijging van moderne vormen van vervuiling, aangedreven door economische groei, industriële activiteiten en stedelijke ontwikkeling.
Specifiek zijn de sterfgevallen die aan luchtvervuiling en giftige chemicaliën worden toegeschreven met 7% gestegen sinds de laatste beoordeling en zijn met maar liefst 66% toegenomen sinds 2000. Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die elk jaar aan milieuvuiling worden gekoppeld, heeft 75% te maken met luchtkwaliteitsproblemen.
Giftige chemicaliën zijn verantwoordelijk voor 1,8 miljoen doden, waarbij blootstelling aan lood goed is voor de helft van die sterfgevallen.
Gezondheidsverschillen wereldwijd door vervuiling
Het rapport werpt ook een schokkend licht op de enorme gezondheidsverschillen die samenhangen met vervuiling. Maar liefst 90% van de sterfgevallen door vervuiling vindt plaats in ontwikkelingslanden. Dit komt vooral door de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, een snelle verstedelijking, bevolkingsgroei en onvoldoende regelgeving voor chemische veiligheid in deze gebieden.
Toch lijkt deze situatie slechts het topje van de ijsberg te zijn. Zoals het rapport aangeeft, zijn de bredere gezondheidsimpacten van vervuiling waarschijnlijk onderbelicht door een gebrek aan adequate dataverzameling. De wereldwijde chemische productie zal naar verwachting tegen 2030 verdubbelen, waarbij tweederde van deze productie in ontwikkelingslanden plaatsvindt. Verontrustend is dat slechts een klein deel van deze chemicaliën grondig op veiligheid is getest. Dit wijst erop dat de werkelijke omvang van toxische chemische vervuiling mogelijk wordt onderschat.
Onzichtbare gevaren van chemische blootstelling
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en hoofonderzoeker van de studie, wijst erop dat veel gevaarlijke stoffen, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en endocriene verstorende stoffen, niet in deze analyse zijn opgenomen. Dit is te wijten aan een gebrek aan uitgebreide gegevens. Veel experts zijn van mening dat als er een grondige beoordeling van de totale chemische belasting mogelijk zou zijn, het aantal sterfgevallen door giftige chemicaliën zou kunnen oplopen tot 4 miljoen in plaats van de gerapporteerde 1,8 miljoen.
Bovendien wijst Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, op de bijzondere kwetsbaarheid van kinderen voor deze chemicaliën. Deze stoffen kunnen de ontwikkeling van de hersenen, immuunfunctie, vruchtbaarheid en zwangerschapsuitkomsten negatief beïnvloeden, wat leidt tot langdurige effecten. Onderzoek toont aan dat blootstelling aan verkeer en luchtvervuiling samenhangt met verhoogde sterftecijfers door COVID-19 en griep. Daarnaast wordt loodblootstelling in verband gebracht met een verlaagd IQ, hogere schooluitvalpercentages, verminderde economische productiviteit, cognitieve beperkingen en zelfs geweld.
Onvoldoende reacties op een wereldwijde crisis
Toch, ondanks deze schokkende statistieken en de onmiskenbare relatie tussen vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, is er op wereldschaal weinig gedaan om deze bedreiging voor de volksgezondheid aan te pakken. Milieuvervuilers kennen geen grenzen; ze verspreiden zich via lucht, water, de voedselketen en consumentenproducten. Toch wordt vervuiling vaak alleen als een lokaal probleem gezien. Wat moet er gebeuren om deze wereldwijde uitdaging aan te gaan?
Uitdagingen bij het Bestrijden van Milieuvervuiling
Een belangrijke uitdaging is het verbeteren van de gegevensverzameling over toxische stoffen en het versterken van de capaciteiten van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars. Dit geldt vooral voor ontwikkelingsgebieden, waar monitoring en beheersing van vervuiling cruciaal zijn. Joe Shaw wijst erop dat de precisietoxicologie-technieken die worden ontwikkeld via het EU-gefinancierde PrecisionTox-project zullen helpen om ziekten en sterfgevallen door vervuiling te voorkomen. Dit gebeurt door de identificatie en kaartlegging van toxische chemicaliën in het milieu te verbeteren.
De Wereldwijde Impact van Vervuiling
Uiteindelijk vormen lucht- en chemische vervuiling een bedreiging voor iedereen. Er is dringende, wereldwijde samenwerking en aandacht nodig. Onderzoekers pleiten voor een snelle overgang van fossiele brandstoffen naar schone, duurzame energiebronnen. Hoeveel mensen realiseren zich eigenlijk de ernst van deze situatie? 💬
Bovendien benadrukken zij de noodzaak van verhoogde overheids- en sponsorfinanciering voor het monitoren en beheren van vervuiling. Dit moet prioriteit krijgen, zowel nationaal als internationaal. Het is essentieel om vervuiling te voorkomen en de gezondheid te beschermen, terwijl ook aandacht wordt besteed aan klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit.