De verontrustende realiteit van vervuiling heeft een kritiek punt bereikt. Recente studies tonen aan dat het wereldwijd bijdraagt aan één op de zes sterfgevallen. Deze schokkende statistiek benadrukt de dringende noodzaak voor een gezamenlijke inspanning om ons milieu te beschermen.
Elk jaar sterven ongeveer 9 miljoen mensen—dat is gelijk aan de totale bevolking van Londen—aan gezondheidsproblemen gerelateerd aan milieuvervuiling, zoals recent gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift.
Onder de vlag van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP) wijst het onderzoek uit dat vervuiling een van de belangrijkste doodsoorzaken blijft, zelfs meer dan oorlog, terrorisme en diverse ziektes samen.
De economische gevolgen zijn eveneens schokkend, met een geschatte kostprijs van $4,6 triljoen per jaar, of ongeveer $9 miljoen per minuut.
Verschuivingen in de bronnen van vervuiling
Opmerkelijk is dat de studie een verschuiving in de belangrijkste bronnen van gezondheidsbedreigende vervuiling onthult.
Terwijl verbeteringen in watervoorziening en riolering, samen met betere gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, hebben bijgedragen aan een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen door extreme armoede sinds 2000, wordt deze positieve trend overschaduwd door een toename van moderne vormen van vervuiling.
Joe Shaw, een expert van de Indiana University en mede-auteur van het rapport, wijst erop dat economische groei, industrialisatie en stedelijke uitbreiding hebben geleid tot een aanzienlijke stijging van de vervuilingsniveaus.
De alarmerende stijging van luchtvervuiling
Sinds de laatste beoordeling zijn de sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige stoffen met 7% gestegen, met een verbijsterende 66% toename sinds 2000.
Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks aan milieuvervuiling zijn gekoppeld, is een opmerkelijke 75% gerelateerd aan luchtkwaliteitsproblemen, terwijl giftige chemicaliën verantwoordelijk zijn voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen, waarvan de helft door blootstelling aan lood.
Het rapport vestigt de aandacht op de grote wereldwijde ongelijkheden in gezondheid en milieucondities, en onthult dat 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen zich in ontwikkelingslanden voordoen. Bijdragende factoren zijn onder andere de verbranding van fossiele brandstoffen, snelle industrialisatie, ongecontroleerde verstedelijking, bevolkingsgroei en onvoldoende chemische beheersingsbeleid.
De onzichtbare gevolgen van vervuiling
Deze analyse raakt echter mogelijk slechts de oppervlakte van de bredere impact van vervuiling. Het rapport suggereert dat de gezondheidsgevolgen van vervuiling veel omvangrijker zouden kunnen zijn als er uitgebreide gegevens beschikbaar waren, vooral met betrekking tot de milieuwegen van verschillende chemicaliën. Prognoses geven aan dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 naar verwachting zal verdubbelen, waarbij twee derde van deze productie in ontwikkelingslanden plaatsvindt, waar slechts een fractie van deze stoffen adequaat op veiligheid wordt getest. Dit roept de vraag op of de werkelijke omvang van de blootstelling aan giftige chemicaliën en de gevolgen ervan misschien aanzienlijk worden onderschat.
De behoefte aan betere gegevens en actie
Richard Fuller, de CEO van Pure Earth en een sleutelfiguur in de studie, benadrukt dat veel schadelijke chemicaliën—zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonontregelaars—niet in de analyse zijn opgenomen vanwege een gebrek aan noodzakelijke gegevens om hun wereldwijde impact te beoordelen. Experts speculeren dat als er een uitgebreide evaluatie van chemische lasten zou worden uitgevoerd, het dodental door giftige stoffen zelfs kan oplopen tot 4 miljoen in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
Bovendien wijst Rachael Kupka, Executive Director van GAHP, op de bezorgdheid over de lange termijn effecten van deze chemicaliën op belangrijke gezondheidsaspecten, waaronder hersenfunctie, immuunrespons, vruchtbaarheid en zwangerschapsuitkomsten. Kwetsbare bevolkingsgroepen, vooral kinderen, lopen een verhoogd risico op blootstelling aan verontreinigende stoffen, met studies die luchtvervuiling koppelen aan hogere sterfgevallen door ademhalingsziekten zoals COVID-19 en griep, evenals verminderde cognitieve vaardigheden door blootstelling aan lood.
Een oproep tot wereldwijde actie
Ondanks het overweldigende bewijs dat vervuiling verband houdt met crises in de volksgezondheid, is er op wereldschaal teleurstellend weinig actie ondernomen. Milieuverontreinigende stoffen worden vaak als lokale problemen behandeld, waarbij de grensoverschrijdende implicaties worden verwaarloosd terwijl ze zich door lucht, water en voedselsystemen verspreiden. Een van de grote uitdagingen die voor ons liggen, is het verbeteren van de gegevensverzameling over giftige stoffen en het versterken van de capaciteiten van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars, met name in ontwikkelingsgebieden, om vervuiling effectief te monitoren en te beheersen.
Joe Shaw pleit voor de geavanceerde toxicologiemethoden die worden ontwikkeld via het door de EU gefinancierde PrecisionTox project, dat zich richt op het voorkomen van doden en ziekten veroorzaakt door moderne vervuiling door middel van verbeterde identificatie en mapping van giftige chemicaliën in het milieu. De huidige traditionele methoden voor het detecteren van systematische toxiciteit blijken onvoldoende voor het aanpakken van dit uitgebreide probleem, en PrecisionTox brengt onderzoekers van vijftien organisaties in Europa en de Verenigde Staten samen om een nieuwe generatie testmethodologieën te ontwikkelen.
Onder de vlag van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP) wijst het onderzoek uit dat vervuiling een van de belangrijkste doodsoorzaken blijft, zelfs meer dan oorlog, terrorisme en diverse ziektes samen. De economische gevolgen zijn eveneens schokkend, met een geschatte kostprijs van $4,6 triljoen per jaar, of ongeveer $9 miljoen per minuut.0