Recente studies onthullen een verontrustende waarheid: vervuiling is verantwoordelijk voor ongeveer één op de zes wereldwijde sterfgevallen, wat neerkomt op zo’n 9 miljoen doden per jaar. Deze schokkende statistiek, vergelijkbaar met de volledige bevolking van Londen, benadrukt de dringende noodzaak voor betere milieuzorg.
De bevindingen, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift en uitgevoerd door de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), vragen om urgente aandacht voor de verslechterende omstandigheden op onze planeet.
Sinds het eerste rapport in 2017 zijn de negatieve effecten van vervuiling nauwelijks verminderd.
Sterfgevallen door vervuiling overschrijden die door oorlogen, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose en middelenmisbruik samen. Economisch gezien is de schade even schrikbarend, met vervuiling verantwoordelijk voor een geschatte $4,6 biljoen aan schade per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen elke minuut.
Veranderende vervuilingsbronnen en gezondheidsimpact
Het nieuwste onderzoek wijst op een significante verschuiving in de primaire bronnen van vervuiling. Terwijl verbeteringen in watervoorziening en riolering hebben geholpen om sterfgevallen en ziekten gerelateerd aan extreme armoede sinds 2000 te verminderen, wordt deze vooruitgang overschaduwd door de opkomst van moderne vervuiling die verband houdt met economische groei, industriële expansie en verstedelijking.
Joe Shaw, een expert van de Indiana University en mede-auteur van het rapport, merkt op dat deze vooruitgang teniet wordt gedaan door de toename van hedendaagse verontreinigende stoffen.
Opmerkelijk is dat het aantal sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige chemicaliën met 7% is gestegen sinds de laatste beoordeling, en maar liefst 66% sinds het jaar 2000.
Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks verband houden met milieuvervuiling, is ongeveer 75% gerelateerd aan luchtverontreiniging. Daarnaast zijn giftige chemicaliën verantwoordelijk voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen per jaar, waarbij blootstelling aan lood een belangrijke bijdrage levert.
Wereldwijde ongelijkheden in gezondheidseffecten door vervuiling
Het rapport benadrukt een verontrustende ongelijkheid in gezondheidsuitkomsten door vervuiling, vooral in ontwikkelingslanden. Maar liefst 90% van de sterfgevallen door vervuiling komt voor in deze gebieden, gedreven door factoren zoals de verbranding van fossiele brandstoffen, onverantwoorde industrialisatie, snelle verstedelijking en onvoldoende milieubeleid. Deze situatie wordt verergerd door bevolkingsgroei en een gebrek aan middelen om vervuiling effectief te beheersen.
Toch is dit slechts het topje van de ijsberg. Het rapport suggereert dat de totale impact van vervuiling op de gezondheid waarschijnlijk enorm wordt onderschat vanwege onvoldoende gegevensverzameling en analyse. Met de voorspellingen dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 mogelijk zal verdubbelen, voornamelijk in ontwikkelingslanden, blijven de potentiële gezondheidsrisico’s van niet-geteste chemicaliën een grote zorg.
Uitdagingen en aanbevelingen voor het aanpakken van vervuiling
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en de hoofonderzoeker van de studie, wijst erop dat veel schadelijke chemicaliën—waaronder kwik, PFAS, asbest en verschillende pesticiden—uit de analyse zijn uitgesloten vanwege een gebrek aan data. Experts benadrukken dat een uitgebreide evaluatie van chemische blootstelling zou kunnen onthullen dat het dodental dichter bij de 4 miljoen ligt in plaats van de momenteel gerapporteerde 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, benadrukt een ander cruciaal aspect: veel van deze chemicaliën vormen serieuze risico’s voor de ontwikkeling van de hersenen, de immunfunctie, de vruchtbaarheid en de zwangerschap, vooral voor kinderen. Bijvoorbeeld, blootstelling aan verkeer en luchtverontreiniging wordt in verband gebracht met verhoogde sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en influenza. Daarnaast correleert blootstelling aan lood met een verlaagd IQ, hogere uitvalpercentages, verminderde economische productiviteit en meer geweld.
Wereldwijde samenwerking is essentieel
Ondanks deze verontrustende statistieken en de onmiskenbare verbinding tussen vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, blijven internationale inspanningen om deze gezondheidscrisis aan te pakken onvoldoende. Vervuiling wordt vaak gezien als een lokaal probleem, terwijl bewijs laat zien dat verontreinigende stoffen grenzen overschrijden via lucht, water en de voedselketen.
Een van de grootste uitdagingen ligt in het verbeteren van de gegevensverzameling met betrekking tot giftige blootstelling en het versterken van de capaciteit van landen, vooral in de ontwikkelingswereld, om vervuiling te monitoren en te beheersen. Joe Shaw merkt op dat de precisietoxicologie-methoden die worden ontwikkeld binnen het EU-gefinancierde PrecisionTox-project gericht zijn op het beter identificeren en in kaart brengen van giftige chemicaliën in het milieu, wat mogelijk vervuiling gerelateerde ziekten en sterfgevallen kan voorkomen. De huidige methoden voor het detecteren van systemische toxiciteit zijn onvoldoende om dit enorme volksgezondheidsprobleem aan te pakken.
Sinds het eerste rapport in 2017 zijn de negatieve effecten van vervuiling nauwelijks verminderd. Sterfgevallen door vervuiling overschrijden die door oorlogen, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose en middelenmisbruik samen. Economisch gezien is de schade even schrikbarend, met vervuiling verantwoordelijk voor een geschatte $4,6 biljoen aan schade per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen elke minuut.0
