Recent onderzoek heeft een schokkende statistiek aan het licht gebracht: vervuiling is verantwoordelijk voor ongeveer één op de zes doden wereldwijd. Dit verbijsterende cijfer, dat neerkomt op zo’n 9 miljoen sterfgevallen per jaar, is gelijk aan de gehele bevolking van een grote stad als Londen.
De bevindingen werden op 18 mei gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift, onder auspiciën van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP). De implicaties van dit rapport zijn zowel alarmerend als urgent, en vereisen een verhoogde zorg voor het milieu.
Ondanks de publicatie van een voorlopig rapport in 2017 zijn de negatieve effecten van vervuiling niet afgenomen. Sterker nog, het aantal sterfgevallen door vervuiling overstijgt dat van oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, drugsgebruik en alcohol samen. Dit benadrukt de wijdverspreide impact van deze crisis.
Bovendien zijn de economische gevolgen van vervuiling enorm. Schattingen suggereren dat vervuiling jaarlijks een kost van ongeveer $4,6 biljoen met zich meebrengt, wat neerkomt op zo’n $9 miljoen elke minuut.
Veranderende bronnen van vervuiling
De nieuwste studie toont een opmerkelijke verschuiving in de belangrijkste bronnen van vervuiling aan.
Verbeteringen in watervoorziening en rioolwaterzuivering, evenals vooruitgang in de gezondheidszorg, hebben geleid tot een afname van vervuilingsgerelateerde ziekten die samenhangen met extreme armoede sinds het jaar 2000. Joe Shaw van de Indiana University, co-auteur van het rapport en expert op het gebied van giftige chemische vervuiling, waarschuwt echter dat deze vooruitgang wordt overschaduwd door de snelle opkomst van moderne vormen van vervuiling die verband houden met economische ontwikkeling, industriële groei en verstedelijking.
Sinds de laatste beoordeling zijn de sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige chemicaliën met 7% en maar liefst 66% gestegen sinds 2000. Opmerkelijk is dat ongeveer 75% van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks aan milieuvervuiling worden toegeschreven, verband houdt met luchtkwaliteitsproblemen. Giftige stoffen zijn goed voor 1,8 miljoen sterfgevallen, waarbij blootstelling aan lood een belangrijke bijdrage levert.
Wereldwijde gezondheidsongelijkheden
Het rapport werpt ook licht op de scherpe ongelijkheden in gezondheids- en milieutoestanden wereldwijd. Een verbijsterende 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen vindt plaats in ontwikkelingslanden. Dit is voornamelijk te wijten aan de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, ongereguleerde industriële activiteiten, snelle stedelijke uitbreiding, bevolkingsgroei en inadequate chemische veiligheidsbeleid in deze regio’s.
Echter, dit is nog maar het topje van de ijsberg. Het rapport suggereert dat de werkelijke impact van vervuiling op de volksgezondheid waarschijnlijk veel groter is dan de huidige schattingen. Een uitgebreide beoordeling van chemische routes zou een veel grotere omvang van gezondheidsproblemen gerelateerd aan vervuiling kunnen onthullen. Met vooruitzichten die aangeven dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 zou kunnen verdubbelen, en met twee derde van die productie die plaatsvindt in ontwikkelingslanden, nemen de risico’s toe.
Onderbelichte chemicaliën en hun effecten
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en de hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt een zorgwekkende datakloof: veel schadelijke chemicaliën, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en endocriene verstorers, werden niet in deze analyse opgenomen vanwege onvoldoende data. Experts geloven dat als de volledige last van blootstelling aan chemicaliën goed geëvalueerd zou worden, het aantal sterfgevallen zo hoog als 4 miljoen zou kunnen zijn in plaats van de huidige 1,8 miljoen.
Bovendien benadrukt Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, de lange termijn gevolgen van chemische blootstelling op de gezondheid, vooral voor kwetsbare bevolkingsgroepen zoals kinderen. Toegenomen blootstelling aan vervuiling is gekoppeld aan hogere sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en griep, evenals ontwikkelingsproblemen door blootstelling aan lood, wat is gecorreleerd met lagere IQ’s en hogere uitvalpercentages.
Aanpakken van de vervuilingscrisis
Ondanks deze alarmerende statistieken en de onmiskenbare verbindingen tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, zijn de wereldwijde reacties onvoldoende. Vervuiling wordt vaak behandeld als een lokaal probleem, ondanks het bewijs dat verontreinigende stoffen geen grenzen respecteren en via lucht-, water- en voedselsystemen kunnen worden vervoerd.
Een van de dringende uitdagingen is de noodzaak voor verbeterde gegevensverzameling over giftige stoffen en het vergroten van de capaciteit van landen, onderzoekers en risicobeoordelaars, vooral in ontwikkelingsgebieden, om vervuiling effectief te monitoren en te beheersen. Joe Shaw noemt dat methoden ontwikkeld onder het door de EU gefinancierde PrecisionTox-project gericht zijn op het voorkomen van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen en ziekten door giftige chemicaliën in het milieu beter te identificeren. De huidige methoden voor het detecteren van toxiciteit zijn onvoldoende om dit enorme probleem aan te pakken. Het PrecisionTox-initiatief brengt onderzoekers van vijftien organisaties in Europa en de Verenigde Staten samen om een nieuwe generatie testmethoden te creëren die de identificatie van chemische risico’s verbeteren.
Oproep tot actie
Ondanks de publicatie van een voorlopig rapport in 2017 zijn de negatieve effecten van vervuiling niet afgenomen. Sterker nog, het aantal sterfgevallen door vervuiling overstijgt dat van oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, drugsgebruik en alcohol samen. Dit benadrukt de wijdverspreide impact van deze crisis. Bovendien zijn de economische gevolgen van vervuiling enorm. Schattingen suggereren dat vervuiling jaarlijks een kost van ongeveer $4,6 biljoen met zich meebrengt, wat neerkomt op zo’n $9 miljoen elke minuut.0