Elk jaar eist milieuvervuiling ongeveer 9 miljoen levens, een schokkende tol die vergelijkbaar is met de gehele bevolking van Londen. Een recent onderzoek gepubliceerd in Lancet Planetary Health benadrukt dat vervuiling nu een van de belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd is. Het staat verantwoordelijk voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd.
Deze verontrustende statistiek herinnert ons eraan dat we de verantwoordelijkheid hebben om het milieu te beschermen.
Ondanks het verschijnen van een eerste rapport in 2017, is de totale impact van vervuiling niet verminderd. Sterker nog, het aantal sterfgevallen door vervuiling is hoger dan dat van oorlogen, terrorisme en verschillende ziekten samen.
De economische verliezen door vervuiling worden geschat op ongeveer $4,6 biljoen per jaar, wat overeenkomt met een schokkende $9 miljoen per minuut.
Veranderingen in vervuilingsbronnen en de gevolgen
De nieuwste bevindingen tonen aan dat de belangrijkste oorzaken van gezondheidsproblemen door vervuiling zijn verschoven.
Dankzij verbeteringen in de watervoorziening, riolering en gezondheidszorg zijn de sterftecijfers door vervuiling uit extreme armoede sinds 2000 gedaald. Joe Shaw, een expert op het gebied van chemische vervuiling van de Indiana University en co-auteur van het rapport, merkt echter op dat deze vooruitgang wordt overschaduwd door een toename van moderne vervuiling, veroorzaakt door economische groei, industrialisatie en stadsuitbreiding.
Sinds de laatste beoordeling zijn de sterfgevallen door luchtvervuiling met 7% gestegen en zijn ze met 66% toegenomen sinds 2000. Verontrustend is dat 75% van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks aan vervuiling worden toegeschreven, verband houdt met luchtkwaliteitsproblemen.
Chemische stoffen zijn verantwoordelijk voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen, waarbij blootstelling aan lood een belangrijke bijdrage levert.
Wereldwijde ongelijkheden in gezondheidsrisico’s door vervuiling
Het rapport belicht ook de grote ongelijkheden in gezondheid en milieusituaties wereldwijd. Maar liefst 90% van de sterfgevallen door vervuiling vindt plaats in ontwikkelingslanden. Dit is voornamelijk te wijten aan de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industriële activiteiten, snelle verstedelijking, bevolkingsgroei en onvoldoende chemische regelgeving. Het probleem van vervuiling is dus niet alleen lokaal; het overschrijdt grenzen en beïnvloedt de wereldwijde volksgezondheid.
De verborgen gevaren van chemische blootstelling
De huidige statistieken geven mogelijk slechts een glimp van de werkelijke impact van vervuiling op de gezondheid. Het rapport wijst erop dat de totale effecten van vervuiling waarschijnlijk veel groter zijn dan de beschikbare gegevens suggereren. Gezien de verwachtingen dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 zal verdubbelen, en dat twee derde van deze productie in ontwikkelingslanden zal plaatsvinden, vormt het gebrek aan uitgebreide veiligheidsevaluaties voor deze chemicaliën een serieus risico. Veel gevaarlijke stoffen zijn onvoldoende getest, wat leidt tot onderschattingen van hun potentiële schade.
Richard Fuller, de CEO van Pure Earth, die het onderzoek leidde, benadrukt dat tal van chemicaliën, zoals kwik, PFAS en asbest, zijn uitgesloten van de analyse vanwege onvoldoende gegevens om hun wereldwijde impact te beoordelen. Sommige experts speculeren dat als we de volledige chemische last nauwkeurig zouden kunnen evalueren, het aantal sterfgevallen door toxische blootstelling zou kunnen oplopen tot 4 miljoen in plaats van de gerapporteerde 1,8 miljoen.
Langdurige gezondheidsgevolgen voor kwetsbare bevolkingsgroepen
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), uit zorgen over de langdurige gevolgen van chemische blootstelling. Veel van deze stoffen zijn bekend om hun schadelijke effecten op essentiële lichaamsfuncties, waaronder de hersenen, het immuunsysteem en de reproductieve gezondheid, waarbij kinderen bijzonder kwetsbaar zijn. Zo is blootstelling aan verkeersgerelateerde vervuiling in verband gebracht met verhoogde sterftecijfers door COVID-19 en influenza, terwijl blootstelling aan lood samenhangt met lagere IQ’s en hogere uitvalpercentages in het onderwijs.
Ondanks deze schokkende cijfers en de onmiskenbare verbanden tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, is er op mondiale schaal onvoldoende actie ondernomen om deze volksgezondheidscrisis aan te pakken. Het wordt steeds duidelijker dat verontreinigende stoffen geen nationale grenzen respecteren—ze verspreiden zich via lucht, water en voedsel—maar vervuiling wordt nog steeds voornamelijk als een lokaal probleem behandeld.
Oproep tot actie voor wereldwijde samenwerking
Een van de meest dringende uitdagingen is de noodzaak van uitgebreidere gegevens over toxische stoffen en het vergroten van de capaciteit van landen en wetenschappers, vooral in ontwikkelingsregio’s, om vervuiling effectief te monitoren en aan te pakken. Joe Shaw wijst erop dat de precisietoxicologie-methoden die worden ontwikkeld via het EU-gefinancierde PrecisionTox-project, aanzienlijk kunnen bijdragen aan het voorkomen van sterfgevallen en ziekten die verband houden met moderne vervuiling door het verbeteren van de identificatie en het in kaart brengen van toxische chemicaliën in het milieu. Bestaande methoden voor het detecteren van systematische toxiciteit zijn niet schaalbaar genoeg om dit cruciale probleem aan te pakken.
Ondanks het verschijnen van een eerste rapport in 2017, is de totale impact van vervuiling niet verminderd. Sterker nog, het aantal sterfgevallen door vervuiling is hoger dan dat van oorlogen, terrorisme en verschillende ziekten samen. De economische verliezen door vervuiling worden geschat op ongeveer $4,6 biljoen per jaar, wat overeenkomt met een schokkende $9 miljoen per minuut.0