Elk jaar kost vervuiling ongeveer 9 miljoen levens, een schokkende statistiek die gelijkstaat aan de gehele bevolking van Londen. Een recente studie, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health onder auspiciën van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), onthult dat één op de zes wereldwijde sterfgevallen te wijten is aan vervuiling.
Dit alarmerende cijfer roept op tot meer aandacht voor milieubeheer.
Ondanks een eerste rapport in 2017, zijn de gezondheidsimpacten van vervuiling niet significant afgenomen. Sterker nog, het aantal sterfgevallen door vervuiling overschrijdt nu dat van oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose en middelenmisbruik samen.
De economische last van vervuiling wordt geschat op ongeveer $4,6 biljoen per jaar, wat neerkomt op $9 miljoen verloren elke minuut.
Verschuiving in de bronnen van vervuiling
De nieuwste bevindingen wijzen op een verschuiving in de belangrijkste bijdragers aan gezondheidsproblemen door vervuiling.
Verbeteringen in watervoorziening en afvalwaterbehandeling, samen met vooruitgang in de gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, hebben geleid tot een afname van sterfgevallen door vervuiling die verband houden met extreme armoede sinds 2000. Echter, volgens Joe Shaw, een expert op het gebied van toxische chemische vervuiling van de Indiana University en mede-auteur van het rapport, wordt deze vooruitgang overschaduwd door een significante toename van moderne vervuilingsbronnen als gevolg van economische groei, industrialisatie en verstedelijking.
Sinds de vorige beoordeling zijn de sterfgevallen door luchtvervuiling en toxische chemicaliën met 7% gestegen, met een verbijsterende stijging van 66% sinds 2000. Van de 9 miljoen vroegtijdige sterfgevallen die jaarlijks aan milieuvuiling zijn verbonden, is ongeveer 75% gerelateerd aan luchtkwaliteitsproblemen, terwijl toxische chemicaliën goed zijn voor 1,8 miljoen sterfgevallen, waarvan alleen al blootstelling aan lood de helft van deze sterfgevallen veroorzaakt.
Wereldwijde ongelijkheden in gezondheid door vervuiling
Het rapport belicht de schrijnende wereldwijde ongelijkheden in sterfte door vervuiling, waarbij 90% van deze sterfgevallen zich voordoen in ontwikkelingslanden. De factoren die bijdragen aan deze crisis zijn onder andere de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, ongecontroleerde stedelijke uitbreiding, bevolkingsgroei en onvoldoende beleid voor chemisch beheer. Deze situatie vormt slechts het topje van de ijsberg van een veel groter probleem.
“De algehele impact van vervuiling op de gezondheid is waarschijnlijk veel significant groter dan momenteel geregistreerd,” stelt het rapport. De verwachte verdubbeling van de wereldwijde chemische productie tegen 2030, voornamelijk in ontwikkelingslanden, roept zorgen op, vooral omdat slechts een fractie van deze chemicaliën grondig is getest op veiligheid. Dit suggereert een mogelijke onderschatting van de gevolgen van blootstelling aan toxische chemicaliën.
De verborgen gevaren van chemicaliën
Volgens Richard Fuller, CEO van Pure Earth en de hoofonderzoeker van de studie, zijn talrijke gevaarlijke stoffen, waaronder kwik, PFAS, asbest, pesticiden en endocriene verstorende stoffen, niet in deze analyse opgenomen vanwege onvoldoende gegevens om hun wereldwijde impact te beoordelen. Experts geloven dat als we de volledige chemische belasting nauwkeurig zouden kunnen evalueren, het dodental zou kunnen stijgen naar 4 miljoen in plaats van de gerapporteerde 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, benadrukt de extra risico’s die deze chemicaliën met zich meebrengen, vooral voor kwetsbare bevolkingsgroepen zoals kinderen. Blootstelling aan luchtvervuiling en verkeersgerelateerde verontreinigingen is in verband gebracht met verhoogde sterftecijfers door COVID-19 en griep, terwijl blootstelling aan lood samenhangt met lagere IQ’s, hogere uitvalpercentages, verminderde economische productiviteit, cognitieve beperkingen en zelfs geweld.
Oproep tot wereldwijde samenwerking
Ondanks deze alarmerende statistieken en de onmiskenbare relatie tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, blijven internationale inspanningen om deze gezondheidscrisis aan te pakken grotendeels ineffectief. Milieuvervuilers reizen over grenzen via lucht en water, maar vervuiling wordt nog steeds voornamelijk als een lokaal probleem gezien.
Een grote uitdaging is het verzamelen van uitgebreide gegevens over toxines en het verbeteren van de capaciteiten van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars—vooral in ontwikkelingsregio’s—om vervuiling effectief te monitoren, beheren en aanpakken. Joe Shaw benadrukt dat de precisietoxologie-methoden die zijn ontwikkeld in het door de EU gefinancierde PrecisionTox-project zullen helpen om sterfgevallen en ziekten veroorzaakt door hedendaagse vervuiling te voorkomen door verbeterde identificatie en mapping van toxische chemicaliën in het milieu.
Ondanks een eerste rapport in 2017, zijn de gezondheidsimpacten van vervuiling niet significant afgenomen. Sterker nog, het aantal sterfgevallen door vervuiling overschrijdt nu dat van oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose en middelenmisbruik samen. De economische last van vervuiling wordt geschat op ongeveer $4,6 biljoen per jaar, wat neerkomt op $9 miljoen verloren elke minuut.0