Vervuiling is uitgegroeid tot een ernstige wereldwijde gezondheidscrisis, die jaarlijks het leven van ongeveer 9 miljoen mensen eist. Dit aantal is schokkend en evenaart de volledige bevolking van een grote stad zoals Londen. Een recent onderzoek, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift en uitgevoerd door de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), benadrukt deze alarmerende trend.
De studie toont aan dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor een op de zes sterfgevallen wereldwijd, wat de dringende behoefte aan betere milieuzorg onderstreept.
Ondanks de bewustwording sinds het eerste rapport in 2017, is het aantal sterfgevallen door vervuiling niet verminderd.
Sterker nog, de statistieken onthullen dat het sterftecijfer door vervuiling hoger ligt dan die door conflicten, terroristische activiteiten en ziekten zoals malaria, hiv en tuberculose samen. De economische gevolgen van deze crisis zijn ook enorm, met een geschatte jaarlijkse kostprijs van $4,6 biljoen—dat komt neer op ongeveer $9 miljoen verloren elke minuut.
Veranderende dynamiek van vervuilingsbronnen
Het nieuwste onderzoek wijst op een significante verschuiving in de belangrijkste oorzaken van vervuilingsgerelateerde gezondheidsproblemen. Verbeteringen in de watervoorziening en riolering, evenals vooruitgang in de gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, hebben geleid tot een afname van sterfgevallen en ziekten die verband houden met extreme armoede sinds het jaar 2000.
Echter, volgens Joe Shaw, een expert op het gebied van giftige chemicaliën van de Indiana University en co-auteur van het rapport, wordt deze vooruitgang overschaduwd door een toename van moderne vervuilingsvormen die verband houden met economische ontwikkeling, industriële activiteiten en verstedelijking.
Sinds de vorige beoordeling zijn de sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige chemicaliën met 7% gestegen, wat een stijging van 66% sinds 2000 betekent. Van de naar schatting 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die verband houden met milieuvervuiling, is een verbijsterende 75% gerelateerd aan luchtvervuiling. Giftige stoffen, met name lood, zijn verantwoordelijk voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen per jaar.
Gezondheids- en milieudiversiteit
Het rapport werpt ook een licht op de ongelijkheden in gezondheids- en milieusituaties wereldwijd. Een opvallende 90% van de sterfgevallen door vervuiling komt voor in ontwikkelingslanden, voornamelijk door de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, snelle stedelijke groei en ontoereikende chemische veiligheidsregelingen. Deze factoren dragen bij aan een ernstige situatie waarin kwetsbare bevolkingsgroepen, vooral in lage-inkomen landen, de grootste lasten van de gezondheidsimpact van vervuiling dragen.
Toch kan deze situatie slechts de top van de ijsberg zijn. De auteurs van het rapport waarschuwen dat de volledige impact van vervuiling op de wereldgezondheid mogelijk sterk wordt onderschat. Ze wijzen erop dat, met een verwachte verdubbeling van de chemische productie tegen 2030, waarvan tweederde afkomstig is uit ontwikkelingslanden, de potentiële gezondheidsrisico’s door onvoldoende testen van deze stoffen verwoestende gevolgen kunnen hebben.
Onderbelichte gevaren van giftige chemicaliën
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en de hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt dat veel chemicaliën, zoals kwik, PFAS en asbest, niet zijn opgenomen in de huidige analyse vanwege onvoldoende gegevens. Experts speculeren dat als de volledige chemische belasting nauwkeurig zou worden beoordeeld, het dodental zou kunnen oplopen tot maar liefst 4 miljoen, in plaats van de eerder gerapporteerde 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, maakt zich zorgen over de langetermijneffecten van blootstelling aan deze chemicaliën, vooral op kwetsbare bevolkingsgroepen zoals kinderen. Ze merkt op dat blootstelling aan vervuiling in het verkeer en de lucht in verband is gebracht met hogere sterftecijfers tijdens pandemieën, terwijl blootstelling aan lood samenhangt met lagere IQ’s en een reeks sociaaleconomische problemen.
Wereldwijde inactiviteit temidden van alarmerende gegevens
Ondanks de alarmerende statistieken en de duidelijke verbindingen tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, blijven de wereldwijde reacties op deze gezondheidsbedreiging inadequaat. Vervuiling wordt vaak behandeld als een lokaal probleem, zonder rekening te houden met de grensoverschrijdende aard ervan, aangezien het zich verspreidt via lucht, water en voedselsystemen.
Een van de meest dringende uitdagingen is het verbeteren van de gegevensverzameling over giftige stoffen en het versterken van de capaciteiten van wetenschappers en beleidsmakers, vooral in ontwikkelingslanden. Joe Shaw benadrukt het belang van precisietoxicologie-methoden die worden ontwikkeld als onderdeel van het door de EU gefinancierde PrecisionTox-project, dat tot doel heeft sterfgevallen en ziekten te voorkomen die worden veroorzaakt door moderne vervuiling door middel van verbeterde identificatie en mapping van giftige chemicaliën in het milieu.
Oproep tot actie voor wereldwijde samenwerking
Ondanks de bewustwording sinds het eerste rapport in 2017, is het aantal sterfgevallen door vervuiling niet verminderd. Sterker nog, de statistieken onthullen dat het sterftecijfer door vervuiling hoger ligt dan die door conflicten, terroristische activiteiten en ziekten zoals malaria, hiv en tuberculose samen. De economische gevolgen van deze crisis zijn ook enorm, met een geschatte jaarlijkse kostprijs van $4,6 biljoen—dat komt neer op ongeveer $9 miljoen verloren elke minuut.0
