Een recent onderzoek gepubliceerd in The Lancet Planetary Health onthult dat vervuiling verantwoordelijk is voor ongeveer één op de zes doden wereldwijd. Dit verontrustende cijfer komt neer op ongeveer 9 miljoen doden per jaar, wat vergelijkbaar is met de totale bevolking van Londen.
Het onderzoek, uitgevoerd onder leiding van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), benadrukt de dringende behoefte aan verbeterd milieubeheer.
Ondanks de inzichten uit eerdere rapporten, vooral sinds het eerste rapport in 2017, is de algehele impact van vervuiling niet afgenomen.
De sterftecijfers door vervuiling overstijgen die van oorlog, terrorisme en diverse ziekten, waaronder malaria en HIV, samen. De financiële gevolgen zijn ook schokkend, met economische verliezen door vervuiling geschat op maar liefst $4,6 biljoen per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen per minuut.
Veranderende bronnen van vervuiling en gezondheidsimplicaties
De nieuwste bevindingen tonen een opmerkelijke verschuiving aan in de primaire bronnen van gezondheidsproblemen door vervuiling. Verbeteringen in watervoorziening en sanitaire voorzieningen, samen met betere toegang tot gezondheidszorg en antibioticagebruik, hebben bijgedragen aan een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen door extreme armoede sinds 2000.
Joe Shaw, een expert op het gebied van chemische vervuiling aan de Indiana University, wijst er echter op dat deze vooruitgang wordt overschaduwd door een toename van moderne vervuilingsvormen die verband houden met economische groei, industriële activiteiten en verstedelijking.
Stijgende sterftecijfers en milieongelijkheid
Gegevens uit het rapport wijzen op een zorgwekkende stijging van 7% in sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige chemicaliën sinds de vorige beoordeling, met een verbluffende 66% stijging sinds 2000. Van de geschatte 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks verband houden met milieuvuiling, is luchtvervuiling verantwoordelijk voor ongeveer 75% van deze gevallen, terwijl giftige chemicaliën direct bijdragen aan ongeveer 1,8 miljoen doden, waarbij blootstelling aan lood verantwoordelijk is voor de helft van deze doden.
Het rapport benadrukt ook de wereldwijde ongelijkheden in gezondheid en milieuveiligheid, waarbij wordt onthuld dat 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen zich voordoen in ontwikkelingslanden. Deze onevenredige impact is te wijten aan factoren zoals de verbranding van fossiele brandstoffen, snelle industrialisatie, ongecontroleerde verstedelijking, bevolkingsgroei en onvoldoende chemische veiligheidsbeleid in deze regio’s.
De ware impact van vervuiling onderschatten
Het rapport suggereert dat deze cijfers mogelijk slechts het topje van de ijsberg zijn. De cumulatieve effecten van vervuiling op de gezondheid worden waarschijnlijk aanzienlijk onderschat vanwege een gebrek aan uitgebreide gegevens. Aangezien de wereldwijde chemische productie naar verwachting tegen 2030 zal verdubbelen, met twee derde van de productie in ontwikkelingslanden, worden de risico’s van onvoldoende veiligheidstests van deze stoffen steeds verontrustender.
Onbekende chemische gevaren
Richard Fuller, de CEO van Pure Earth en leider van de studie, benadrukt dat tal van gevaarlijke chemicaliën—zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders—niet zijn opgenomen in de huidige analyse vanwege onvoldoende gegevens om hun wereldwijde impact te beoordelen. Experts suggereren dat als alle chemische lasten nauwkeurig werden geëvalueerd, het aantal vervuilingsgerelateerde sterfgevallen mogelijk zou kunnen oplopen tot 4 miljoen in plaats van de momenteel gerapporteerde 1,8 miljoen.
Bovendien wijst Rachael Kupka, uitvoerend directeur van de GAHP, erop dat veel van deze chemicaliën risico’s met zich meebrengen voor de gezondheid van de hersenen, de immuniteit, de vruchtbaarheid en de zwangerschap, wat leidt tot langdurige gevolgen, vooral voor kinderen. Bijvoorbeeld, blootstelling aan verkeer en luchtvervuiling is in verband gebracht met een verhoogd sterfterisico door ademhalingsziekten zoals COVID-19 en influenza, terwijl blootstelling aan lood samenhangt met lagere IQ-niveaus, hogere uitvalpercentages, lagere productiviteit, cognitieve achterstand en zelfs geweld.
Dringende behoefte aan wereldwijde actie
Ondanks deze onthullende statistieken en de onmiskenbare verbinding tussen vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, zijn de wereldwijde reacties op deze publieke gezondheidscrisis onvoldoende geweest. Vervuiling wordt vaak gezien als een lokaal probleem, terwijl bewijs aantoont dat milieuschadelijke stoffen grenzen kunnen overschrijden via lucht, water, voedselketens en consumentenproducten.
Om deze uitdaging effectief aan te pakken, is er een dringende behoefte aan verbeterde gegevensverzameling met betrekking tot chemische gevaren en de capaciteitsopbouw van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars, vooral in ontwikkelingsgebieden. Joe Shaw benadrukt dat methoden die worden ontwikkeld via het door de EU gefinancierde PrecisionTox project de identificatie en mapping van giftige chemicaliën in het milieu zullen verbeteren, wat mogelijk vervuilingsgerelateerde sterfgevallen en ziekten kan voorkomen.
Ondanks de inzichten uit eerdere rapporten, vooral sinds het eerste rapport in 2017, is de algehele impact van vervuiling niet afgenomen. De sterftecijfers door vervuiling overstijgen die van oorlog, terrorisme en diverse ziekten, waaronder malaria en HIV, samen. De financiële gevolgen zijn ook schokkend, met economische verliezen door vervuiling geschat op maar liefst $4,6 biljoen per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen per minuut.0
