Vervuiling is uitgegroeid tot een ernstige wereldwijde gezondheidscrisis, die bijdraagt aan ongeveer één op de zes sterfgevallen wereldwijd. Volgens een recente studie gepubliceerd in Lancet Planetary Health sterven jaarlijks naar schatting 9 miljoen mensen door vervuiling, een aantal dat gelijkstaat aan de totale bevolking van Londen.
Deze schokkende statistiek roept op tot betere milieuzorg en initiatieven voor de volksgezondheid.
Ondanks de alarmerende cijfers is er sinds het eerste rapport in 2017 weinig verbetering zichtbaar. De gegevens benadrukken de dringende noodzaak tot actie, aangezien sterfgevallen door vervuiling het aantal doden door oorlog, terrorisme, malaria, hiv, tuberculose, middelenmisbruik en alcohol samen overstijgen.
Veranderende bronnen en groeiende uitdagingen
Een van de opmerkelijke bevindingen van het recente onderzoek is het veranderende landschap van vervuilingsbronnen. Verbeteringen in de watervoorziening en rioolwaterzuivering hebben geleid tot een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen die met extreme armoede verband houden sinds het jaar 2000.
Echter, deze vooruitgang wordt overschaduwd door een toename van moderne vervuilingstypes, gerelateerd aan economische groei, industrialisatie en verstedelijking. Joe Shaw, een expert op het gebied van toxicologische vervuiling van de Indiana University, benadrukte dit punt en merkte op dat hoewel sommige gebieden een daling hebben gezien, de algehele toename van vervuilingstypes deze voordelen tenietdoet.
Stijgende luchtvervuiling en giftige chemicaliën
Sinds de laatste beoordeling is het aantal sterfgevallen door luchtvervuiling met 7% gestegen, terwijl sterfgevallen door giftige chemicaliën met 66% zijn toegenomen sinds 2000. Een verbluffende 75% van de 9 miljoen jaarlijkse sterfgevallen door vervuiling zijn gerelateerd aan luchtkwaliteitsproblemen.
Giftige chemicaliën zijn verantwoordelijk voor ongeveer 1,8 miljoen doden, waarvan de helft het gevolg is van blootstelling aan lood. Deze cijfers onderstrepen de dringende noodzaak voor gezamenlijke inspanningen om luchtkwaliteit en het gebruik van gevaarlijke chemicaliën aan te pakken.
De wereldwijde ongelijkheid in de impact van vervuiling
Het rapport werpt ook licht op de schrijnende ongelijkheden in gezondheid en milieuveiligheid wereldwijd. Een verbijsterende 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen vindt plaats in ontwikkelingslanden, voornamelijk door afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, ongeoorloofde stedelijke groei en inadequate chemicalveiligheidsbeleid. Deze realiteit benadrukt de noodzaak voor op maat gemaakte strategieën om vervuiling in kwetsbare regio’s aan te pakken.
De volledige impact van chemicaliën onderschatten
Het rapport waarschuwt dat de totale impact van vervuiling op de wereldgezondheid waarschijnlijk wordt onderschat. Onderzoekers verwachten dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 zal verdubbelen, waarbij twee derden van deze productie in ontwikkelingslanden plaatsvindt. Alarmerend is dat de meeste van deze chemicaliën onvoldoende op veiligheid zijn getest. Richard Fuller, CEO van Pure Earth, wees erop dat veel schadelijke chemicaliën, waaronder kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders, niet in de analyse zijn opgenomen vanwege een gebrek aan gegevens. Experts geloven dat als er een uitgebreide beoordeling van chemische blootstelling zou worden uitgevoerd, het dodental zou kunnen oplopen tot 4 miljoen in plaats van de momenteel geschatte 1,8 miljoen.
Bovendien uitte Rachael Kupka, uitvoerend directeur van de Global Alliance on Health and Pollution, haar bezorgdheid over de langetermijneffecten van deze chemicaliën, vooral bij kinderen. Blootstelling aan vervuiling en verkeer is in verband gebracht met verhoogde sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en influenza, terwijl blootstelling aan lood is gelinkt aan lagere IQ-niveaus, hogere uitvalpercentages en toegenomen geweld.
Dringende oproep tot actie en samenwerking
Ondanks de alarmerende statistieken en de onmiskenbare verbinding tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, zijn wereldwijde initiatieven om deze bedreiging voor de volksgezondheid aan te pakken onvoldoende. Vervuiling wordt nog steeds voornamelijk als een lokaal probleem gezien, terwijl verontreinigende stoffen via lucht, water en voedselsystemen grenzen overschrijden.
Een van de dringende uitdagingen is het verbeteren van de gegevensverzameling over giftige stoffen en het vergroten van de capaciteit van landen, vooral in ontwikkelingsgebieden, om vervuiling te beheren en te verminderen. Joe Shaw merkte op dat de precisietoxicologie-methoden die zijn ontwikkeld onder het door de EU gefinancierde project PrecisionTox, gericht zijn op het voorkomen van sterfgevallen en ziekten die verband houden met moderne vervuiling door de identificatie en mapping van giftige chemicaliën in het milieu te verbeteren.
Het is cruciaal om de overgang van fossiele brandstoffen naar schone, duurzame energiebronnen te prioriteren. Onderzoekers pleiten voor verhoogde financiering van overheden en sponsors om vervuiling te monitoren en te beheren, evenals voor het prioriteren van vervuilingspreventie en gezondheidsbescherming, zowel nationaal als internationaal. Alleen door gezamenlijke inspanningen kunnen we de wijdverspreide bedreiging van vervuiling aanpakken en de volksgezondheid voor toekomstige generaties waarborgen.