Milieuvervuiling is een urgent probleem met verstrekkende gevolgen voor de volksgezondheid wereldwijd. Recente bevindingen tonen aan dat jaarlijks ongeveer 9 miljoen mensen overlijden door vervuiling, een schokkende statistiek die overeenkomt met de bevolking van een grote stad zoals Londen. Deze onthulling, benadrukt in een studie gepubliceerd in Lancet Planetary Health, onderstreept de dringende behoefte aan strengere milieubescherming.
Sinds het eerste rapport uit 2017 is de situatie rondom vervuiling niet verbeterd. Verontrustend is dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd, meer dan de doden door oorlog, terrorisme en verschillende infectieziekten samen. De economische gevolgen van deze crisis zijn eveneens zorgwekkend, met een geschatte jaarlijkse schade van ongeveer $4,6 biljoen door vervuiling, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen per minuut.
Veranderingen in de bronnen van vervuiling en de implicaties
Het laatste onderzoek toont aan dat er een opvallende verschuiving is in de belangrijkste oorzaken van milieuvervuiling. Vooruitgang in watervoorziening en riolering, samen met verbeteringen in de gezondheidszorg, heeft geleid tot een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen door extreme armoede sinds 2000.
Echter, volgens Joe Shaw, een toxicoloog van de Indiana University en mede-auteur van het rapport, wordt deze positieve trend overschaduwd door een significante stijging van moderne vervuilingstypes, aangedreven door snelle economische groei, industrialisatie en verstedelijking.
Data toont aan dat het aantal sterfgevallen doorluchtvervuiling en giftige chemicaliën met 7% is gestegen sinds de laatste uitgebreide analyse, en met een verontrustende 66% sinds 2000.
Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks met vervuiling verband houden, is 75% gerelateerd aan luchtkwaliteitsproblemen. Bovendien zijn giftige chemicaliën verantwoordelijk voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen per jaar, waarbij blootstelling aan lood verantwoordelijk is voor de helft van deze gevallen.
Gezondheidsongelijkheden verergerd door vervuiling
Het rapport werpt ook licht op de scherpe ongelijkheden in gezondheid en milieusituaties wereldwijd, en onthult dat 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen voorkomt in ontwikkelingslanden. Factoren zoals de verbranding van fossiele brandstoffen, ongereguleerde industriële activiteiten, snelle stedelijke groei en onvoldoende chemische beheersmaatregelen dragen aanzienlijk bij aan deze crisis.
Deze situatie is waarschijnlijk slechts het topje van de ijsberg. Het rapport suggereert dat de algehele gezondheidsimpact van vervuiling veel omvangrijker zou kunnen zijn als er uitgebreide gegevens beschikbaar waren. Met vooruitzichten die aangeven dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 zou kunnen verdubbelen, en dat twee derde van deze productie in ontwikkelingslanden zal plaatsvinden, zijn de potentiële gevaren verontrustend. Momenteel is slechts een fractie van deze chemicaliën adequaat getest op veiligheid, wat impliceert dat de gevolgen van blootstelling aan giftige chemicaliën waarschijnlijk worden onderschat.
Het aanpakken van de chemische vervuilingscrisis
Richard Fuller, CEO vanPure Earth en hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt dat veel gevaarlijke stoffen, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en endocriene verstorende stoffen, niet in deze analyse zijn opgenomen vanwege een gebrek aan voldoende gegevens om hun wereldwijde impact te beoordelen. Experts geloven dat als er een grondige evaluatie van de totale chemische belasting zou worden uitgevoerd, het dodental zou kunnen oplopen tot ongeveer 4 miljoen, in plaats van de momenteel geschatte 1,8 miljoen.
Kwetsbare bevolkingsgroepen in gevaar
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), wijst erop dat talrijke chemicaliën ernstige bedreigingen vormen voor de neurologische gezondheid, immuunfunctie, vruchtbaarheid en zwangerschap, met blijvende effecten die vooral kinderen raken. Het is opmerkelijk dat blootstelling aan voertuiguitstoot en luchtverontreinigende stoffen in verband is gebracht met verhoogde sterftecijfers door COVID-19 en influenza, terwijl blootstelling aan lood correleert met lagere IQ-niveaus, een hogere uitvalgraad op school, verminderde productiviteit en zelfs gewelddadig gedrag.
Ondanks de verontrustende statistieken en de onmiskenbare verbindingen tussen vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, blijven wereldwijde inspanningen om dit probleem van volksgezondheid aan te pakken onvoldoende. Veel beleidsmakers beschouwen vervuiling als een lokaal probleem, waarbij ze de transgrensoverschrijdende aard ervan over het hoofd zien, aangezien verontreinigende stoffen zich via lucht, water en voedselketens verspreiden.
De weg vooruit: samenwerking en actie
Een van de grote obstakels is de noodzaak voor verbeterde gegevensverzameling over giftige blootstellingen en het opbouwen van capaciteit in landen, wetenschappers en risicobeoordelaars, vooral in ontwikkelingsgebieden, om vervuiling effectief te monitoren en aan te pakken. Joe Shaw herhaalt het belang van het ontwikkelen van nauwkeurige toxicologiemethoden via het door de EU gefinancierdePrecisionTox-project, dat tot doel heeft om sterfgevallen en ziekten veroorzaakt door moderne vervuiling te voorkomen door het identificeren en in kaart brengen van schadelijke chemicaliën in het milieu te verbeteren.
Sinds het eerste rapport uit 2017 is de situatie rondom vervuiling niet verbeterd. Verontrustend is dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd, meer dan de doden door oorlog, terrorisme en verschillende infectieziekten samen. De economische gevolgen van deze crisis zijn eveneens zorgwekkend, met een geschatte jaarlijkse schade van ongeveer $4,6 biljoen door vervuiling, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen per minuut.0
