Elk jaar leiden milieuvervuiling tot ongeveer 9 miljoen sterfgevallen, een schokkend cijfer dat vergelijkbaar is met de totale bevolking van Londen. Deze verontrustende statistiek benadrukt de dringende noodzaak voor verhoogde milieubewustheid en actie. Een recente studie, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift en uitgevoerd onder auspiciën van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), toont aan dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd, wat de urgentie van dit probleem onderstreept.
Sinds het eerste rapport in 2017 is de situatie niet significant verbeterd. Het aantal levens dat verloren gaat door vervuiling overschrijdt nu dat van conflicten, terrorisme en diverse ziekten samen, waaronder malaria en HIV. Bovendien worden de economische gevolgen van vervuiling geschat op een verbijsterende $4,6 biljoen per jaar—ongeveer $9 miljoen per minuut.
Een verschuiving in vervuilingsbronnen
Het recente onderzoek wijst op een significante verschuiving in de bronnen van vervuiling. Verbeteringen in watervoorziening en sanitaire voorzieningen, samen met betere gezondheidszorg en antibioticagebruik, hebben geleid tot een daling van sterfgevallen en ziekten die verband houden met extreme armoede sinds 2000.
Joe Shaw, een expert in toxische chemische vervuiling van de Indiana University en mede-auteur van het rapport, benadrukt echter dat deze vooruitgang wordt overschaduwd door een scherpe stijging van moderne vormen van vervuiling die verband houden met economische ontwikkeling, industrialisatie en stedelijke uitbreiding.
Statistieken over vervuilingsgerelateerde sterfgevallen
Sinds de vorige beoordeling zijn de sterfgevallen door luchtvervuiling en toxische chemicaliën met 7% toegenomen, en alarmerend met 66% sinds 2000. Van de jaarlijkse 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die aan milieuvervuiling worden toegeschreven, is ongeveer 75% gerelateerd aan luchtvervuiling.
Toxische chemicaliën zijn verantwoordelijk voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen, met de helft van deze gevallen verband houdend met blootstelling aan lood.
Daarnaast werpt het rapport licht op de wereldwijde ongelijkheden in gezondheids- en milieucondities. Een opvallende 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen vindt plaats in ontwikkelingslanden, voornamelijk door de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde verstedelijking, bevolkingsgroei en onvoldoende veiligheidsreguleringen voor chemicaliën.
De verborgen gevaren van chemicaliën
Echter, deze situatie kan slechts het topje van de ijsberg zijn. Het rapport suggereert dat de totale gezondheidsimpact van vervuiling aanzienlijk kan worden onderschat als er meer uitgebreide gegevens beschikbaar zouden zijn, vooral met betrekking tot de routes die chemicaliën door het milieu afleggen. Verwacht wordt dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 zal verdubbelen, met twee derde van deze output in ontwikkelingslanden, waar slechts een klein deel van deze stoffen adequate veiligheidstests ondergaat.
Ondergerapporteerde chemische gevaren
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en leider van het onderzoek, benadrukt dat veel gevaarlijke chemicaliën, waaronder kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders, niet in deze analyse zijn opgenomen vanwege een gebrek aan voldoende data. Experts geloven dat als de volledige chemische belasting goed zou worden beoordeeld, het aantal sterfgevallen zo hoog als 4 miljoen zou kunnen zijn in plaats van de gerapporteerde 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, directeur van GAHP, voegt toe dat veel van deze chemicaliën aanzienlijke risico’s vormen voor de hersengezondheid, het immuunsysteem, de vruchtbaarheid en de zwangerschap, vaak met blijvende gevolgen. Kwetsbare bevolkingsgroepen, vooral kinderen, lopen een verhoogd risico. Zo is blootstelling aan verkeer en luchtvervuiling in verband gebracht met hogere sterftecijfers door COVID-19 en griep, terwijl blootstelling aan lood correleert met een lager IQ, hogere uitvalpercentages, verminderde economische productiviteit, cognitieve beperkingen en zelfs geweld.
Dringende noodzaak voor actie
Ondanks de schokkende cijfers en de onmiskenbare verbinding tussen vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, is er weinig vooruitgang geboekt in het aanpakken van deze urgente wereldwijde gezondheidscrisis. Terwijl milieuverontreinigende stoffen geen grenzen kennen en zich verspreiden via lucht, water, voedselketens en consumentenproducten, blijft vervuiling vaak een lokaal probleem.
De uitdaging ligt in het verbeteren van de gegevensverzameling over toxische stoffen en het versterken van de capaciteit van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars—vooral in ontwikkelingsregio’s—om vervuiling te monitoren, beheren en verminderen. Joe Shaw merkt op dat de precisietoxicologiemethoden die worden ontwikkeld via het EU-gefinancierde PrecisionTox project gericht zijn op het voorkomen van sterfgevallen en ziekten die verband houden met moderne vervuiling door het verbeteren van de identificatie en mapping van toxische chemicaliën in het milieu.
Sinds het eerste rapport in 2017 is de situatie niet significant verbeterd. Het aantal levens dat verloren gaat door vervuiling overschrijdt nu dat van conflicten, terrorisme en diverse ziekten samen, waaronder malaria en HIV. Bovendien worden de economische gevolgen van vervuiling geschat op een verbijsterende $4,6 biljoen per jaar—ongeveer $9 miljoen per minuut.0