De gezondheidsimpact van milieuvervuiling heeft alarmerende niveaus bereikt, met ongeveer 9 miljoen levens die jaarlijks verloren gaan. Dit aantal staat gelijk aan de totale bevolking van een grote stad en benadrukt de omvang van deze crisis. Een recent rapport gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift wijst erop dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd, wat de dringende noodzaak van betere milie zorg onderstreept.
Ondanks eerdere bevindingen uit 2017, heeft de situatie met betrekking tot vervuilingsgerelateerde sterfgevallen niet veel verbetering laten zien. Het rapport beschrijft dat de tol van vervuiling meer doden eist dan vele andere wereldwijde bedreigingen samen, waaronder oorlog, terrorisme en diverse ziekten zoals malaria en tuberculose.
De verschuivende bronnen van vervuiling
Onderzoekers merken een aanzienlijke verschuiving op in de belangrijkste oorzaken van vervuiling. Terwijl vooruitgang in watervoorzieningen en rioolwaterbehandeling heeft geleid tot een afname van sterfgevallen door extreme armoede, worden deze winsten overschaduwd door de opkomst van moderne vervuilingsbronnen.
Economische groei, snelle industrialisatie en stedelijke uitbreiding hebben bijgedragen aan deze stijging, zoals benadrukt door Joe Shaw, een toxicologie-expert van de Indiana University.
Stijgende cijfers over luchtvervuiling
Met de evolutie van vervuiling is de luchtkwaliteit verslechterd, wat heeft geleid tot een stijging van 7% in sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige chemicaliën sinds de laatste beoordeling.
Sinds 2000 is dit cijfer met een verbluffende 66% toegenomen. Van de 9 miljoen jaarlijkse sterfgevallen als gevolg van milieuvervuiling is maar liefst 75% te wijten aan slechte luchtkwaliteit. Bovendien zijn giftige stoffen verantwoordelijk voor 1,8 miljoen doden per jaar, waarbij blootstelling aan lood goed is voor de helft van deze sterfgevallen.
Wereldwijde ongelijkheden en de noodzaak van uitgebreide data
Het rapport werpt licht op de schrijnende ongelijkheden in gezondheid en milieu-impact over de wereld. Een verbijsterende 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen vindt plaats in ontwikkelingslanden, waar de verbranding van fossiele brandstoffen en inadequate regelgeving de situatie verergeren. De snelle bevolkingsgroei en urbanisatie in deze regio’s intensiveren alleen maar de vervuilingscrisis.
Echter, deze statistieken vertegenwoordigen mogelijk slechts de top van de ijsberg. De volledige omvang van de impact van vervuiling op de gezondheid blijft grotendeels onbekend, aangezien uitgebreide data ontbreken. Deskundigen voorspellen dat de wereldwijde productie van chemicaliën tegen 2030 zal verdubbelen, waarbij twee derde van deze productie plaatsvindt in ontwikkelingslanden. Alarmerend is dat een minimaal deel van deze chemicaliën rigoureus is getest op veiligheid, wat aangeeft dat de gevolgen van blootstelling aan giftige chemicaliën waarschijnlijk worden onderschat.
Onbekend terrein van chemische blootstelling
Richard Fuller, CEO van Pure Earth, benadrukt dat veel schadelijke chemicaliën niet zijn opgenomen in de huidige analyses, zoals kwik en pesticiden, vanwege onvoldoende data. Deskundigen speculeren dat als er uitgebreide beoordelingen zouden worden uitgevoerd, het aantal sterfgevallen door giftige chemicaliën zo hoog als 4 miljoen per jaar zou kunnen zijn, in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
De mogelijke langetermijneffecten van deze chemicaliën zijn bijzonder zorgwekkend, aangezien veel ervan bekend staan om schade aan de hersenontwikkeling, de immuniteit en de reproductieve gezondheid. Kinderen zijn bijzonder kwetsbaar, aangezien blootstelling aan vervuiling in verband wordt gebracht met een verhoogde sterfte door ziekten zoals COVID-19 en influenza, naast cognitieve achteruitgang die samenhangt met blootstelling aan lood.
Dringende oproepen tot actie
Ondanks het overweldigende bewijs dat vervuiling verbonden is met aanzienlijke gezondheidsrisico’s, blijven wereldwijde inspanningen om dit urgente probleem aan te pakken onvoldoende. De alomtegenwoordige aard van verontreinigende stoffen, die grenzen kan overschrijden via lucht en water, betekent dat vervuiling als een wereldwijde uitdaging moet worden beschouwd in plaats van een lokaal probleem.
Onderzoekers pleiten voor een snelle overgang van fossiele brandstoffen naar schonere, duurzame energiebronnen. Ze roepen ook op tot verhoogde financiering van overheden en belanghebbenden om vervuiling effectief te monitoren en te beheersen. Prioriteit geven aan vervuilingspreventie en gezondheidsbescherming moet voorop staan op zowel nationale als internationale agenda’s, naast initiatieven die gericht zijn op klimaatverandering en biodiversiteitsverlies.
