Recente studies onthullen een verontrustende werkelijkheid: vervuiling is een van de belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd en eist jaarlijks ongeveer 9 miljoen levens. Dit aantal is vergelijkbaar met de totale bevolking van Londen en onderstreept de dringende noodzaak voor milieubeheer. De bevindingen, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift, zijn uitgevoerd onder leiding van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), en benadrukken de kritieke relatie tussen vervuiling en de volksgezondheid.
Deze cijfers zijn alarmerend en weerspiegelen een aanhoudende trend. Ondanks eerdere rapporten uit 2017 is het aantal doden door vervuiling niet significant afgenomen. Sterker nog, het aantal doden door vervuiling overschrijdt de sterfgevallen door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, middelenmisbruik en alcohol samen, met een geschatte economische last van ongeveer $4,6 biljoen per jaar.
Veranderende bronnen en toenemende zorgen
Nieuwe inzichten uit recent onderzoek geven aan dat de belangrijkste bronnen van vervuiling door de jaren heen zijn veranderd. Verbeteringen in watervoorziening en afvalwaterbehandeling hebben bijgedragen aan een afname van vervuilingsgerelateerde ziekten die verband houden met extreme armoede sinds het jaar 2000.
Toch wordt de vooruitgang in deze gebieden overschaduwd door de snelle toename van moderne vervuilingsvormen als gevolg van economische groei, industriële activiteit en stedelijke uitbreiding.
Joe Shaw, een expert op het gebied van toxicologische vervuiling van de Indiana University en een medeauteur van het rapport, uit zijn bezorgdheid over deze paradox: “Hoewel we een afname hebben gezien van vervuilingsgerelateerde doden door traditionele bronnen, vormt de opkomst van hedendaagse verontreinigende stoffen een aanzienlijke uitdaging.”
Luchtvervuiling en giftige stoffen
Het rapport onthult ook dat doden door luchtvervuiling en blootstelling aan giftige stoffen met 7% zijn gestegen sinds de laatste beoordeling en met maar liefst 66% sinds 2000. Van de geschatte 9 miljoen voortijdige doden die jaarlijks aan vervuiling zijn gekoppeld, heeft ongeveer 75% te maken met luchtkwaliteitsproblemen.
Bovendien zijn giftige stoffen verantwoordelijk voor ongeveer 1,8 miljoen doden per jaar, waarbij blootstelling aan lood verantwoordelijk is voor de helft van deze sterfgevallen.
Wereldwijde gezondheidsverschillen
Deze alarmerende situatie wordt verergerd door een duidelijke ongelijkheid in gezondheidsuitkomsten gerelateerd aan vervuiling; een verbluffende 90% van de vervuilingsgerelateerde doden komt voor in ontwikkelingslanden. De combinatie van de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisering, ongecontroleerde verstedelijking, bevolkingsgroei en onvoldoende chemisch beheersbeleid draagt bij aan deze crisis.
Deze statistieken kunnen echter slechts het topje van de ijsberg zijn. Het rapport stelt dat de volledige gezondheidsimpact van vervuiling sterk kan worden onderschat door een gebrek aan uitgebreide gegevens. Aangezien de wereldwijde productie van chemicaliën naar verwachting tegen 2030 zal verdubbelen, met een aanzienlijk deel dat zich in ontwikkelingslanden voordoet, rijst de vraag over de veiligheidsbeoordeling van deze stoffen. Momenteel ondergaat slechts een fractie van deze chemicaliën een adequate veiligheidsbeoordeling.
Onzichtbare gevaren en kwetsbare bevolkingsgroepen
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en de hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt dat veel schadelijke chemicaliën—zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonontregelaars—niet zijn opgenomen in deze analyse vanwege onvoldoende gegevens over hun wereldwijde impact. Experts suggereren dat als de totale chemische belasting nauwkeurig zou worden beoordeeld, het dodental aanzienlijk zou kunnen stijgen, van 1,8 miljoen mogelijk tot 4 miljoen.
Bovendien waarschuwt Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, voor de langdurige effecten van chemische blootstelling, met name op kwetsbare groepen zoals kinderen. Blootstelling aan milieuvuil is in verband gebracht met schadelijke gezondheidsuitkomsten, waaronder hogere sterftecijfers door COVID-19 en influenza, evenals cognitieve beperkingen en verminderde economische productiviteit.
Een oproep tot actie
Ondanks deze alarmerende statistieken en de duidelijke link tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, blijven wereldwijde inspanningen om deze bedreiging voor de volksgezondheid aan te pakken onvoldoende. De heersende opvatting dat vervuiling een lokaal probleem is, belemmert effectieve interventiestrategieën, terwijl verontreinigende stoffen grenzen overschrijden via lucht, water en voedselsystemen.
Deze cijfers zijn alarmerend en weerspiegelen een aanhoudende trend. Ondanks eerdere rapporten uit 2017 is het aantal doden door vervuiling niet significant afgenomen. Sterker nog, het aantal doden door vervuiling overschrijdt de sterfgevallen door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, middelenmisbruik en alcohol samen, met een geschatte economische last van ongeveer $4,6 biljoen per jaar.0
Deze cijfers zijn alarmerend en weerspiegelen een aanhoudende trend. Ondanks eerdere rapporten uit 2017 is het aantal doden door vervuiling niet significant afgenomen. Sterker nog, het aantal doden door vervuiling overschrijdt de sterfgevallen door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, middelenmisbruik en alcohol samen, met een geschatte economische last van ongeveer $4,6 biljoen per jaar.1