Het probleem van vervuiling is uitgegroeid tot een wereldwijde gezondheidscrisis. Studies tonen aan dat milieuvervuilers verantwoordelijk zijn voor ongeveer één op de zes sterfgevallen wereldwijd. Een recent rapport van Lancet Planetary Health onthult dat maar liefst 9 miljoen mensen jaarlijks overlijden door de effecten van vervuiling.
Dit aantal is vergelijkbaar met de totale bevolking van Londen. Deze bevindingen benadrukken de dringende noodzaak voor betere milieubeschermingsmaatregelen.
Sinds de publicatie van het eerste rapport door de Global Alliance on Health and Pollution in 2017 is de situatie niet significant verbeterd.
Hoewel er enige vooruitgang is geboekt in het verminderen van vervuilingsterfte door extreme armoede, zoals verbeteringen in watervoorziening en rioolwaterbehandeling, nemen nieuwe vormen van vervuiling die verband houden met economische groei en verstedelijking toe.
De groeiende tol van vervuiling
Recente analyses wijzen op een verontrustende trend: sterfgevallen door luchtvervuiling en gevaarlijke chemicaliën zijn met 7% gestegen sinds de laatste evaluatie, wat een verbijsterende toename van 66% sinds het jaar 2000 betekent.
Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen door milieuvervuiling jaarlijks, is maar liefst 75% gerelateerd aan slechte luchtkwaliteit, terwijl giftige chemicaliën—met name lood—goed zijn voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen per jaar.
Gezondheidsverschillen en vervuilingsbronnen
Het rapport legt een sombere realiteit bloot: 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen doet zich voor in ontwikkelingslanden.
Dit is voornamelijk te wijten aan het wijdverspreide gebruik van fossiele brandstoffen, gebrek aan regelgeving en ongecontroleerde stedelijke groei. De auteurs van het rapport waarschuwen dat deze cijfers mogelijk slechts het topje van de ijsberg zijn als het gaat om de werkelijke impact van vervuiling op de wereldgezondheid.
Met de verwachting dat de productie van chemicaliën tegen 2030 zal verdubbelen, waarvan tweederde in ontwikkelingslanden plaatsvindt, zijn de potentiële gezondheidsrisico’s alarmerend. De meeste van deze stoffen hebben geen rigoureuze veiligheidstests ondergaan, wat suggereert dat de sterftecijfers door giftige blootstelling wellicht worden onderschat.
Onzichtbare gevolgen en de noodzaak tot actie
Richard Fuller, CEO van Pure Earth, benadrukt dat een aanzienlijk aantal chemicaliën niet wordt meegerekend in de huidige beoordelingen, waaronder kwik, PFAS, asbest en verschillende pesticiden. Het gebrek aan uitgebreide data belemmert onze mogelijkheid om hun wereldwijde impact nauwkeurig te evalueren. Experts geloven dat als we de volledige chemische belasting zouden kunnen beoordelen, het aantal doden door gevaarlijke stoffen zou kunnen oplopen tot 4 miljoen, in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
Kwetsbare bevolkingsgroepen in gevaar
Bijzonder zorgwekkend is de impact van blootstelling aan deze verontreinigende stoffen op kinderen, die onevenredig worden getroffen. Studies suggereren dat blootstelling aan luchtvervuiling samenhangt met een hoger risico op overlijden door ademhalingsziekten zoals COVID-19 en influenza. Bovendien is blootstelling aan lood op jonge leeftijd geassocieerd met een verlaagd IQ, hogere uitvalpercentages en een scala aan sociale problemen.
Ondanks het overweldigende bewijs dat vervuiling verband houdt met ernstige gezondheidsuitkomsten, zijn de wereldwijde reacties inadequaat. Milieuvervuilers respecteren geen grenzen; ze reizen via lucht, water en voedselbronnen, maar vervuiling wordt vaak als een lokaal probleem behandeld.
De vervuilingscrisis aanpakken
Een van de belangrijkste uitdagingen bij het aanpakken van dit probleem is het verbeteren van de gegevensverzameling en het opbouwen van capaciteit in landen, met name in ontwikkelingsregio’s. Zoals Joe Shaw van de Indiana University opmerkt, is het PrecisionTox-project, gefinancierd door de EU, gericht op het verbeteren van toxicologie-methoden om de effecten van moderne verontreinigende stoffen effectief te identificeren en te verminderen.
In het licht van deze bevindingen pleiten onderzoekers voor een snelle overgang van afhankelijkheid van fossiele brandstoffen naar schone energie oplossingen. Ze roepen op tot verhoogde overheidsfinanciering en ondersteuning om vervuiling effectief te monitoren en te beheersen. Het prioriteren van vervuilingspreventie en gezondheidsbescherming op zowel nationaal als internationaal niveau is cruciaal in de strijd tegen deze wereldwijde uitdaging.