In Nederland is het aantal personen dat wacht op een terugdringing van de strafrechtelijke gevolgen (TBS) sinds gestegen van 49 naar ongeveer 250. Deze plotselinge toename heeft geleid tot ernstige problemen, vooral door de lange wachttijden voor behandeling, die soms meer dan twee jaar bedragen.
Gedurende deze wachttijden kan de procureur zelfs verzoeken om de TBS-maatregel te verlengen voordat de behandeling daadwerkelijk begint.
Bovendien is er een financiële component aan deze situatie. Personen die meer dan vier maanden in detentie wachten op een terugdringing van de strafrechtelijke gevolgen, hebben recht op een schadevergoeding.
De totale kosten voor de staat zijn echter fors gestegen van 25.250 euro in naar 356.554 euro in. Dit betekent dat gemiddeld elke gedetineerde ongeveer 2.875 euro ontvangt, terwijl één persoon zelfs 19.250 euro heeft gekregen.
De impact van lange wachttijden
Judith Serrarens, voorzitter van de Vereniging van TBS-advocaten, heeft de situatie als zorgwekkend bestempeld. Volgens haar is het cruciaal dat deze gedetineerden de juiste zorg krijgen. De TBS-maatregel wordt vaak opgelegd in situaties waarin psychologische behandeling dringend is.
De ontvangen schadevergoeding kan de frustratie van de wachttijd echter niet compenseren, wat leidt tot een gevoel van machteloosheid onder de gedetineerden.
Financiële gevolgen voor gedetineerden
Een belangrijk aspect van de schadevergoeding is dat veel gedetineerden de uiteindelijke uitbetaling niet volledig ontvangen.
Voordat er geld naar hen gaat, worden eerst eventuele openstaande schulden aan de staat of schadevergoedingen aan slachtoffers verrekend. Het resterende bedrag wordt vervolgens beheerd door de kliniek en gebruikt voor langetermijnprojecten gericht op resocialisatie.
Oorzaken van de toename van TBS-gevallen
De groei in het aantal TBS-gevallen kan worden toegeschreven aan verschillende factoren. Allereerst is er een toename in het aantal rechtbankvonnissen waarin TBS wordt opgelegd. Dit leidt tot een toenemende vraag naar beschikbare plaatsen in instellingen. Helaas zijn er momenteel niet voldoende faciliteiten om aan deze vraag te voldoen, wat resulteert in langere wachttijden voor behandeling en beperkte mogelijkheden voor herintegratie in de samenleving.
Daarnaast zijn er ook uitdagingen rondom het aanbod van beschermde woningen. Deze woningen zijn essentieel voor de re-integratie van TBS-gedetineerden in de maatschappij, maar het gebrek aan beschikbare plaatsen bemoeilijkt hun terugkeer naar een normaal leven. Dit draagt bij aan de vicieuze cirkel waarin deze gedetineerden zich bevinden, waardoor hun kansen op een succesvolle re-integratie verder afnemen.
De rol van de samenleving
Het is van vitaal belang dat de samenleving zich bewust wordt van de uitdagingen waarmee TBS-gedetineerden worden geconfronteerd. Niet alleen hebben zij recht op behandeling, maar ook verdient hun situatie aandacht en begrip. Het creëren van meer mogelijkheden voor herstel en ondersteuning is cruciaal voor het verbeteren van de levenskwaliteit van deze individuen. Door hen de juiste hulp en middelen te bieden, kunnen we helpen om recidive te voorkomen en een positieve bijdrage aan de maatschappij te stimuleren.