Elke jaar eist vervuiling het leven van ongeveer 9 miljoen mensen, een aantal dat gelijkstaat aan de totale bevolking van Londen. Een recente studie, gepubliceerd in The Lancet Planetary Health, onder leiding van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), benadrukt de ernst van dit probleem.
De studie toont aan dat één op de zes sterfgevallen wereldwijd aan vervuiling kan worden toegeschreven. Deze zorgwekkende statistiek is een oproep aan ons allemaal om de gezondheid van onze omgeving voorop te stellen.
Sinds de publicatie van een eerste rapport in 2017 is de situatie rondom vervuilingsgerelateerde sterfgevallen niet verbeterd.
Sterker nog, het aantal doden door vervuiling overtreft nu dat van oorlogen, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, drugsdoden en alcohol samen. Economisch gezien is de impact van vervuiling enorm, met een geschatte kostenpost van $4,6 triljoen per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen per minuut.
Veranderende vervuilingsbronnen en de gevolgen
De recente bevindingen tonen een opmerkelijke verschuiving in de bronnen van vervuiling aan. Verbeteringen in watervoorziening en riolering, samen met vooruitgang in de gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, hebben geleid tot een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen die verband houden met extreme armoede sinds 2000.
Echter, deze vooruitgang wordt overschaduwd door een significante stijging van modernere vormen van vervuiling die verband houden met economische groei, industrializatie, en urbanisatie. Joe Shaw, een expert op het gebied van toxische chemische vervuiling van de Indiana University en mede-auteur van het rapport, maakt zich zorgen dat deze nieuwe vervuilers eerdere gezondheidsverbeteringen tenietdoen.
Toenemende sterftecijfers door luchtvervuiling en toxische chemicaliën
Sinds de laatste beoordeling is het aantal sterfgevallen door luchtvervuiling en toxische chemicaliën met 7% gestegen, wat een verbijsterende 66% stijging sinds 2000 betekent. Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die elk jaar aan milieuvervuiling zijn gekoppeld, is ongeveer 75% gerelateerd aan luchtkwaliteitsproblemen, terwijl toxische chemicaliën verantwoordelijk zijn voor ongeveer 1,8 miljoen doden, met lood blootstelling alleen al verantwoordelijk voor ongeveer de helft van deze sterfgevallen.
Wereldwijde ongelijkheden in de gezondheidsimpact van vervuiling
Het rapport werpt licht op de diepgewortelde problemen van wereldwijde gezondheids- en milieongelijkheid, en onthult dat 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen zich in ontwikkelingslanden voordoen. Factoren zoals de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industriële activiteiten, snelle stedelijke groei, bevolkingsgroei en onvoldoende chemische regulering dragen bij aan deze verontrustende trend.
Deze statistieken kunnen echter slechts het topje van de ijsberg zijn. Het rapport suggereert dat de werkelijke impact van vervuiling op de gezondheid waarschijnlijk wordt onderschat door onvoldoende data. Naar verwachting zal de wereldwijde productie van chemicaliën tegen 2030 verdubbelen, waarbij twee derde van die productie in ontwikkelingslanden plaatsvindt. Het gebrek aan uitgebreide veiligheidstests voor veel van deze stoffen vormt een aanzienlijk risico.
Onverantwoorde chemicaliën en hun potentiële gevaren
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en de hoofonderzoeker van de studie, merkt op dat veel schadelijke chemicaliën, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders, niet in de analyse zijn opgenomen vanwege een gebrek aan beschikbare gegevens om hun wereldwijde impact te evalueren. Experts geloven dat een grondige beoordeling kan onthullen dat het aantal vervuilingsgerelateerde sterfgevallen dichter bij 4 miljoen ligt in plaats van de gerapporteerde 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, benadrukt de langdurige gevolgen die deze chemicaliën kunnen hebben op essentiële gezondheidsgebieden zoals hersenfunctie, immuunreactie en reproductieve gezondheid, vooral bij kwetsbare groepen zoals kinderen. Bovendien hebben studies een verband gelegd tussen blootstelling aan luchtvervuiling en verhoogde sterftecijfers door COVID-19 en griep, terwijl blootstelling aan lood samenhangt met lagere IQ’s, hogere uitvalpercentages, verminderde economische productiviteit, cognitieve beperkingen en zelfs verhoogd geweld.
De vervuilingscrisis met urgentie aanpakken
Ondanks de alarmerende gegevens en de onmiskenbare relatie tussen vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, is er een gebrek aan adequate mondiale acties om deze volksgezondheidscrisis aan te pakken. Het is duidelijk dat verontreinigende stoffen geen nationale grenzen respecteren en zich verspreiden via lucht, water, voedselketens en consumentenproducten, maar veel mensen beschouwen vervuiling als een lokaal probleem.
Een grote uitdaging ligt in het verbeteren van de gegevensverzameling over toxische stoffen en het vergroten van de capaciteit van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars—vooral in ontwikkelingsregio’s—om vervuiling effectief te beheersen. Volgens Joe Shaw zijn de precisietoxologie-methoden die worden ontwikkeld onder het door de EU gefinancierde PrecisionTox-project gericht op het verminderen van sterfgevallen en ziekten door moderne vervuilers door de identificatie en mapping van toxische chemicaliën in het milieu te verbeteren. De huidige methodologieën voor het detecteren van systematische toxiciteit zijn niet schaalbaar genoeg om dit urgente probleem aan te pakken, waardoor de gezamenlijke inspanningen van onderzoekers van vijftien Europese en Amerikaanse organisaties cruciaal zijn voor de ontwikkeling van een nieuwe generatie testmethoden.
Sinds de publicatie van een eerste rapport in 2017 is de situatie rondom vervuilingsgerelateerde sterfgevallen niet verbeterd. Sterker nog, het aantal doden door vervuiling overtreft nu dat van oorlogen, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, drugsdoden en alcohol samen. Economisch gezien is de impact van vervuiling enorm, met een geschatte kostenpost van $4,6 triljoen per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen per minuut.0