Het probleem van vervuiling heeft kritieke niveaus bereikt en draagt bij aan de dood van ongeveer negen miljoen mensen per jaar. Dit aantal is vergelijkbaar met de gehele bevolking van Londen. Deze schokkende onthulling komt uit een studie gepubliceerd op 18 mei in Lancet Planetary Health, uitgevoerd onder auspiciën van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP).
Vervuiling is nu verantwoordelijk voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd, wat benadrukt dat we prioriteit moeten geven aan milieuzorg.
Ondanks deze alarmerende statistieken is de situatie sinds het eerste rapport in 2017 niet verbeterd. Het aantal sterfgevallen door vervuiling overtreft de gecombineerde doden door oorlogen, terrorisme en tal van ziekten zoals malaria en HIV.
Dit maakt vervuiling tot een van de belangrijkste bedreigingen voor de wereldgezondheid. De rapportage schat de economische last van vervuiling op een verbijsterende $4,6 triljoen per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen verloren elke minuut.
Veranderende bronnen van vervuiling en de gevolgen
Interessant genoeg wijzen recente bevindingen op een verandering in de belangrijkste oorzaken van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen. Verbeteringen in de watervoorziening en rioolwaterzuivering, evenals betere gezondheidszorg en antibioticagebruik, hebben geleid tot een afname van gezondheidsproblemen door vervuiling die verband houden met extreme armoede sinds het jaar 2000.
Joe Shaw, een expert in giftige chemische vervuiling van de Indiana University en co-auteur van het rapport, benadrukt echter dat deze vooruitgang overschaduwd wordt door een aanzienlijke toename van moderne vervuiling door economische ontwikkeling, industriële activiteiten en stedelijke uitbreiding.
Sinds de laatste beoordeling zijn sterfgevallen gerelateerd aan luchtvervuiling en giftige stoffen met 7% gestegen, en schokkend genoeg met 66% sinds 2000. Van de negen miljoen vroegtijdige sterfgevallen die jaarlijks aan milieuvervuiling worden toegeschreven, is maar liefst 75% te wijten aan luchtvervuiling, terwijl giftige stoffen verantwoordelijk zijn voor 1,8 miljoen doden, waarvan de helft veroorzaakt wordt door blootstelling aan lood.
Milieuongelijkheid en de wereldwijde impact
Het rapport benadrukt ook de scherpe ongelijkheden in gezondheid en milieusituaties wereldwijd. Maar liefst 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen vindt plaats in ontwikkelingslanden, gedreven door factoren zoals fossiele brandstofverbranding, ongecontroleerde verstedelijking, bevolkingsgroei en het ontbreken van effectieve chemische beheersmaatregelen in deze regio’s. Deze kloof toont de dringende noodzaak aan voor verbeterde regelgeving en milieubeschermingsmaatregelen.
De gepresenteerde gegevens kunnen echter slechts een oppervlakkige weergave van het probleem zijn. Het rapport suggereert dat als er meer uitgebreide gegevens verzameld konden worden, vooral over de wegen die chemicaliën door het milieu nemen, de volledige impact van vervuiling op de gezondheid waarschijnlijk nog alarmerender zou zijn. Prognoses geven aan dat tegen 2030 de wereldwijde chemische productie kan verdubbelen, waarbij tweederde hiervan in ontwikkelingslanden plaatsvindt, waar slechts een fractie van deze stoffen adequaat op veiligheid is getest. Hierdoor kunnen de werkelijke gevolgen van giftige chemische vervuiling aanzienlijk worden onderschat.
Uitbreiding van onderzoek en aanpak van de crisis
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en leider van de studie, merkt op dat veel schadelijke chemicaliën, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders, niet in deze analyse zijn opgenomen vanwege onvoldoende gegevens die nodig zijn voor een uitgebreide wereldwijde beoordeling. Experts geloven dat als we de volledige chemische last nauwkeurig konden evalueren, het aantal doden zou kunnen stijgen tot vier miljoen in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, benadrukt de zorgwekkende implicaties van deze chemische blootstellingen, vooral onder kwetsbare bevolkingsgroepen zoals kinderen. Blootstelling aan vervuiling wordt in verband gebracht met verhoogde sterftecijfers door luchtweginfecties zoals COVID-19 en griep, terwijl blootstelling aan lood is gekoppeld aan lagere IQ-niveaus, hogere uitvalpercentages, verminderde economische productiviteit, cognitieve beperkingen en zelfs geweld.
Een oproep tot actie voor wereldwijde samenwerking
Ondanks het overweldigende bewijs dat vervuiling in verband brengt met crises in de publieke gezondheid, blijven de inspanningen om dit dringende probleem op wereldschaal aan te pakken onvoldoende. Vervuilende stoffen kennen geen grenzen; ze verspreiden zich via lucht, water, voedsel en consumentengoederen, en toch wordt vervuiling vaak als een lokaal probleem gezien. Een van de grootste uitdagingen ligt in het verbeteren van de gegevensverzameling over giftige stoffen en het opbouwen van de capaciteit van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars, vooral in ontwikkelingsgebieden, om vervuiling effectief te monitoren en aan te pakken.
Joe Shaw stelt dat de precisietoxicologie-methoden die worden ontwikkeld via het EU-gefinancierde PrecisionTox-project zullen helpen om sterfgevallen en ziekten gerelateerd aan moderne vervuiling te voorkomen door de identificatie en mapping van giftige chemicaliën in het milieu te verbeteren. De huidige methoden voor het beoordelen van systemische toxiciteit zijn niet schaalbaar genoeg om dit enorme probleem aan te pakken. PrecisionTox brengt onderzoekers van vijftien Europese en Amerikaanse organisaties samen om een nieuwe generatie testmethoden te creëren die de mogelijkheid om chemische risico’s te identificeren zal verbeteren.
Ondanks deze alarmerende statistieken is de situatie sinds het eerste rapport in 2017 niet verbeterd. Het aantal sterfgevallen door vervuiling overtreft de gecombineerde doden door oorlogen, terrorisme en tal van ziekten zoals malaria en HIV. Dit maakt vervuiling tot een van de belangrijkste bedreigingen voor de wereldgezondheid. De rapportage schat de economische last van vervuiling op een verbijsterende $4,6 triljoen per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen verloren elke minuut.0