Met de verontrustende statistiek dat vervuiling verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd, benadrukt een recente studie de dringende noodzaak voor milieubeheer. Jaarlijks sterven ongeveer 9 miljoen mensen aan aandoeningen die verband houden met milieuverontreiniging, een aantal gelijk aan de totale bevolking van Londen.
Deze onthulling, gepubliceerd op 18 mei in het Lancet Planetary Health, is uitgevoerd onder de vlag van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP).
Ondanks eerdere bevindingen in 2017 die de ernstige gevolgen van vervuiling onder de aandacht brachten, is er weinig vooruitgang geboekt in het verminderen van de gezondheidsrisico’s.
Het aantal levens dat verloren gaat door vervuiling overstijgt nu de aantallen die verloren gaan door conflicten, terroristische daden, malaria, HIV, tuberculose, verslaving en alcohol samen. De economische schade door vervuiling is enorm, geschat op ongeveer $4,6 triljoen per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen per minuut.
De veranderende bronnen van vervuiling
Recent onderzoek wijst op een verschuiving in de belangrijkste oorzaken van vervuiling. Dankzij verbeteringen in watervoorziening en rioolzuivering, samen met betere gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, is het aantal sterfgevallen door vervuiling gerelateerd aan extreme armoede sinds 2000 afgenomen.
Joe Shaw van de Indiana University, specialist in toxische chemische vervuiling en mede-auteur van het rapport, uit echter zijn bezorgdheid. Hij stelt dat deze afname wordt overschaduwd door een aanzienlijke stijging van moderne vervuilingsbronnen als gevolg van economische groei, industrialisatie en stedelijke uitbreiding.
Stijgende sterfte door luchtvervuiling en toxische chemicaliën
Sinds de laatste evaluatie zijn de sterfgevallen die aan luchtvervuiling en gevaarlijke chemicaliën zijn toegeschreven, met 7% gestegen, en met maar liefst 66% sinds 2000. Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks aan milieuverontreiniging zijn gekoppeld, zijn luchtkwaliteitsproblemen verantwoordelijk voor 75% van deze sterfgevallen. Toxische chemicaliën dragen bij aan ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen, waarvan blootstelling aan lood de helft van deze gevallen vertegenwoordigt.
Wereldwijde ongelijkheid in gezondheidsuitkomsten door vervuiling
Het rapport benadrukt ook een aanzienlijke ongelijkheid in gezondheidsuitkomsten gerelateerd aan vervuiling, waarbij 90% van de sterfgevallen door vervuiling zich in ontwikkelingslanden voordoen. Bijdragende factoren zijn de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, snelle stedelijke groei, bevolkingsstijgingen en een gebrek aan of ontoereikend beleid met betrekking tot chemisch beheer.
Deze situatie vertegenwoordigt slechts de top van de ijsberg. Het rapport suggereert dat de algehele gezondheidsimpact van vervuiling waarschijnlijk veel groter is dan de huidige cijfers aangeven, vooral als er meer uitgebreide gegevens beschikbaar zouden zijn om de routes van chemicaliën in het milieu te analyseren. Prognoses wijzen erop dat tegen 2030 de wereldwijde chemische productie zal verdubbelen, waarbij tweederde van deze output in ontwikkelingslanden is gevestigd. Verontrustend genoeg ondergaat slechts een klein percentage van deze chemicaliën adequate veiligheidsbeoordelingen, wat leidt tot mogelijke onderschattingen van de gevolgen van blootstelling aan toxische chemicaliën.
Ongeëvalueerde chemicaliën en hun wereldwijde impact
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en projectleider, benadrukt dat veel chemicaliën niet in deze analyse zijn opgenomen. Stoffen zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders zijn grotendeels afwezig vanwege onvoldoende gegevens die nodig zijn voor een wereldwijde impactbeoordeling. Veel experts geloven dat een grondige evaluatie van de totale chemische belasting sterfgevallen kan onthullen die zo hoog zijn als 4 miljoen, in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
Bovendien waarschuwt Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, dat veel chemicaliën risico’s voor de hersengezondheid, immuunfunctie, vruchtbaarheid en zwangerschap met zich meebrengen, vaak met blijvende gevolgen. Kinderen zijn bijzonder kwetsbaar. Onderzoek toont aan dat blootstelling aan verkeersemissies en luchtvervuiling samenhangt met hogere sterftecijfers door COVID-19 en influenza, terwijl blootstelling aan lood wordt gekoppeld aan lagere IQ’s, hogere uitvalpercentages, verminderde economische productiviteit, cognitieve beperkingen en zelfs geweld.
Dringende actie vereist tegen vervuiling
Gelet op deze verontrustende statistieken en de onmiskenbare verbanden tussen vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, is het teleurstellend om de gebrek aan wereldwijde inspanningen te constateren om deze crisis in de volksgezondheid aan te pakken. Hoewel bewijs suggereert dat verontreinigende stoffen zich niet aan grenzen houden—ze verspreiden zich via lucht, water, voedselketens en consumentenproducten—wordt vervuiling vaak als een lokaal probleem beschouwd.
Een van de grootste obstakels waarmee we worden geconfronteerd, is de noodzaak van verbeterde gegevensverzameling over toxische stoffen en het vergroten van de capaciteit van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars, vooral in ontwikkelingsgebieden, om vervuiling te monitoren, beheren en bestrijden. Joe Shaw merkt op dat de precisietoxicologie-methoden die zijn ontwikkeld via het door de EU gefinancierde PrecisionTox-project zullen helpen om sterfgevallen en ziektes veroorzaakt door moderne vervuiling te voorkomen door de identificatie en mapping van toxische chemicaliën in het milieu te verbeteren. De huidige methoden voor het detecteren van systemische toxiciteit missen de schaalbaarheid die nodig is om deze enorme uitdaging aan te pakken. PrecisionTox verenigt onderzoekers van vijftien Europese en Amerikaanse organisaties om een nieuwe generatie testmethoden te creëren die zijn ontworpen om de identificatie van chemische risico’s te verbeteren.
Ondanks eerdere bevindingen in 2017 die de ernstige gevolgen van vervuiling onder de aandacht brachten, is er weinig vooruitgang geboekt in het verminderen van de gezondheidsrisico’s. Het aantal levens dat verloren gaat door vervuiling overstijgt nu de aantallen die verloren gaan door conflicten, terroristische daden, malaria, HIV, tuberculose, verslaving en alcohol samen. De economische schade door vervuiling is enorm, geschat op ongeveer $4,6 triljoen per jaar, wat neerkomt op ongeveer $9 miljoen per minuut.0