Wereldwijd is vervuiling uitgegroeid tot een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid. Het zorgt voor maar liefst één op de zes sterfgevallen. Deze verontrustende statistiek maakt duidelijk dat er dringend meer aandacht moet komen voor milieuduurzaamheid en gezondheid. Recent onderzoek, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift, legt de schrijnende gevolgen van vervuiling bloot.
Jaarlijks verliezen ongeveer 9 miljoen mensen hun leven door milieufactoren, een aantal dat vergelijkbaar is met de totale bevolking van Londen.
De voortdurende gevolgen van vervuiling
Sinds een baanbrekend rapport in 2017 is de situatie alleen maar verslechterd. Het aantal doden door vervuiling is nu hoger dan dat door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, drugs- en alcoholmisbruik samen.
De economische gevolgen zijn even schokkend: de jaarlijkse kosten van vervuiling worden geschat op maar liefst 4,6 biljoen dollar, wat neerkomt op 9 miljoen dollar per minuut.
Verschuivingen in de bronnen van vervuiling
Een recent onderzoek toont aan dat er een aanzienlijke verschuiving heeft plaatsgevonden in de bronnen van vervuiling.
Dankzij verbeteringen in watervoorziening en rioolwaterzuivering, evenals betere gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, is de impact van vervuiling gerelateerd aan extreme armoede sinds 2000 afgenomen. Maar laten we eerlijk zijn: deze vooruitgang wordt overschaduwd door de opkomst van moderne vervuiling.
Dit wordt vooral aangedreven door economische groei, industriële activiteiten en stedelijke expansie. Joe Shaw, een expert op het gebied van toxische chemische vervuiling van de Indiana University en mede-auteur van het rapport, wijst op dit belangrijke punt. Hij benadrukt dat de daling van het aantal sterfgevallen door armoede-gerelateerde vervuiling volledig teniet wordt gedaan door de toename van meer hedendaagse vormen van vervuiling.
Luchtkwaliteit en giftige stoffen
Het rapport toont aan dat de vervuiling door luchtdeeltjes en giftige chemicaliën met 7% is toegenomen sinds de laatste beoordeling. Sinds de eeuwwisseling is dit zelfs met een verontrustende 66% gestegen. Een aanzienlijk deel—75%—van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks aan vervuiling worden toegeschreven, is te wijten aan problemen met de luchtkwaliteit. Tegelijkertijd leidt blootstelling aan giftige stoffen tot ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen, waarbij blootstelling aan lood alleen al verantwoordelijk is voor de helft van dit aantal.
Ongelijkheid in doden door vervuiling
Diciamoci de waarheid: de recente rapporten tonen een schrijnende ongelijkheid in doden door vervuiling. Maar liefst 90% van deze sterfgevallen vindt plaats in ontwikkelingslanden. Wat zijn de oorzaken? De verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, razendsnelle verstedelijking, bevolkingsgroei en onvoldoende regelgeving omtrent chemische stoffen spelen allemaal een rol. Deze ongelijkheid roept om dringende en gerichte interventies in de meest kwetsbare gebieden.
De verborgen gezondheidsimpacten van vervuiling
Diciamoci de waarheid: ondanks de verontrustende statistieken geloven experts dat de werkelijke impact van vervuiling op de gezondheid waarschijnlijk wordt onderschat. Het rapport wijst erop dat de totale gezondheidslast door vervuiling veel groter kan zijn dan momenteel gedocumenteerd, vooral als er meer uitgebreide gegevens over chemische stoffen in het milieu beschikbaar zouden zijn. De werkelijkheid is minder politically correct: de wereldwijde chemische productie zal naar verwachting tegen 2030 verdubbelen, waarbij twee derde van deze productie plaatsvindt in ontwikkelingslanden. Veel van deze landen hebben echter onvoldoende veiligheidsproeven voor deze stoffen.
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en hoofdonderzoeker van de studie, wijst erop dat veel schadelijke chemicaliën—zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormonale verstorers—niet in de analyse zijn opgenomen door een gebrek aan adequate data. Experts stellen dat als de volledige chemische belasting nauwkeurig zou worden beoordeeld, het aantal doden zelfs zo hoog als 4 miljoen zou kunnen zijn, in plaats van de gerapporteerde 1,8 miljoen.
Kwetsbare bevolkingsgroepen
Bijzonder zorgwekkend is de blootstelling van kinderen aan deze gevaarlijke stoffen, die langdurige gevolgen voor hun gezondheid kan hebben. Onderzoek toont aan dat lucht- en verkeersvervuiling verband houden met hogere sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en influenza. Daarnaast is blootstelling aan lood geassocieerd met lagere IQ-niveaus, hogere schooluitval, verminderde economische productiviteit, cognitieve achterstanden en zelfs gewelddadig gedrag.
Oproep tot actie
Diciem we de waarheid: de wereld moet nu in actie komen. De verontrustende bevindingen over de gezondheidsrisico’s van vervuiling vragen om onmiddellijke aandacht. Terwijl het bewijs zich opstapelt dat verontreinigingen geen grenzen respecteren en zich verspreiden via lucht, water, voedsel en consumentenproducten, wordt vervuiling vaak nog als een lokaal probleem gezien. Hoe kunnen we dit probleem effectief aanpakken zonder een gezamenlijke wereldwijde inspanning?
Het PrecisionTox-project, gefinancierd door de EU, heeft als doel innovatieve toxicologische methoden te ontwikkelen. Deze methoden zijn cruciaal voor het beter identificeren en beoordelen van de risico’s die toxische chemicaliën in onze omgeving met zich meebrengen. Dit initiatief brengt onderzoekers van 15 Europese en Amerikaanse instellingen samen, met de ambitie om een nieuwe generatie testmethoden te creëren die de detectie van chemische gevaren aanzienlijk verbeteren. Hoeveel langer kunnen we nog wachten voordat we deze noodzakelijke stappen ondernemen?
Om de dreiging van lucht- en chemische vervuiling het hoofd te bieden, pleiten experts voor een snelle overgang van fossiele brandstoffen naar schone, duurzame energiebronnen. Diciamoci la verità: zonder deze verandering blijven we in de problemen zitten. Daarnaast roepen ze op tot meer financiële steun van overheden en belanghebbenden voor initiatieven op het gebied van vervuilingsmonitoring en -beheer.
Het is cruciaal dat we vervuiling voorkomen en de volksgezondheid beschermen, zowel op nationaal als internationaal niveau. So, wat zijn de gevolgen als we deze kwesties negeren? Naast de directe impact op onze gezondheid, heeft dit ook invloed op klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. De realiteit is minder politically correct: we moeten nu handelen voordat het te laat is.
