Elk jaar sterven ongeveer 9 miljoen mensen aan ziekten en aandoeningen die rechtstreeks verband houden met milieuvervuiling. Dit indrukwekkende cijfer komt overeen met de totale bevolking van Londen en toont de ernstige bedreiging aan die vervuiling vormt voor de wereldgezondheid.
Een recent onderzoek gepubliceerd in The Lancet Planetary Health op 18 mei belicht deze crisis, uitgevoerd onder de aegis van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP). Verontrustend is dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd, wat een belangrijke wake-upcall is voor een betere zorg voor het milieu.
Ondanks initiatieven sinds een fundamenteel rapport in 2017, blijven de gezondheidsgevolgen van vervuiling verergeren. Het aantal sterfgevallen door vervuiling overtreft de gecombineerde doden door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose en middelenmisbruik. Dit illustreert de dringende noodzaak voor een collectieve aanpak.
De economische en sociale last van vervuiling
Schattingen wijzen uit dat de economische kosten van vervuiling jaarlijks ongeveer $4,6 triljoen bedragen, wat neerkomt op een verbazingwekkende $9 miljoen per minuut. Deze economische last hangt rechtstreeks samen met de gezondheidsimpact die het heeft op bevolkingen, vooral in ontwikkelingsgebieden waar vervuiling wijdverspreid is.
Veranderingen in de bronnen van vervuiling
Onderzoek toont een opmerkelijke verschuiving in de primaire bronnen van vervuiling in de afgelopen jaren. Verbeteringen in de watervoorziening en afvalwaterbehandeling, evenals betere gezondheidszorg en beschikbaarheid van antibiotica, hebben bijgedragen aan een afname van de sterfgevallen door vervuiling als gevolg van extreme armoede sinds 2000.
Dit vooruitgang wordt echter overschaduwd door een scherpe stijging van moderne vormen van vervuiling die verband houden met economische groei, industrialisatie en verstedelijking, zoals opgemerkt door Joe Shaw van de Indiana University, een expert in toxische chemische vervuiling en co-auteur van het rapport.
Sinds de vorige evaluatie zijn de sterfgevallen door luchtvervuiling en toxische chemicaliën met 7% gestegen, en met een verontrustende 66% sinds 2000. Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks aan vervuiling worden toegeschreven, heeft ongeveer 75% te maken met luchtkwaliteitskwesties, terwijl toxische chemicaliën goed zijn voor 1,8 miljoen doden, waarvan de helft het gevolg is van blootstelling aan lood.
Wereldwijde ongelijkheid in gezondheidsrisico’s door vervuiling
Het rapport benadrukt ook een aanzienlijke ongelijkheid in de impact van vervuiling op de gezondheid in verschillende regio’s. Ongeveer 90% van de sterfgevallen door vervuiling vindt plaats in ontwikkelingslanden, vaak gedreven door factoren zoals de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, snelle verstedelijking en bevolkingsgroei. Deze regio’s hebben vaak niet de sterke beleidsmaatregelen voor chemisch beheer die nodig zijn, wat hun kwetsbaarheid vergroot.
De verborgen tol van toxische chemicaliën
Experts waarschuwen dat de ware omvang van de gezondheidsgevolgen van vervuiling mogelijk nog groter is dan de huidige gegevens suggereren. Het rapport stelt dat als er uitgebreide gegevens beschikbaar zouden zijn, met name over chemische pathways in het milieu, de gezondheidsimpact een veel grotere crisis zou kunnen onthullen. Projecties wijzen erop dat tegen 2030 de wereldwijde productie van chemicaliën zou kunnen verdubbelen, waarbij twee derde van deze productie plaatsvindt in ontwikkelingslanden waar de veiligheidstests vaak onvoldoende zijn.
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt dat veel schadelijke chemicaliën—zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en endocriene disruptoren—niet adequaat worden weergegeven in bestaande analyses door een gebrek aan gegevens. Hij merkt op dat als de totale chemische belasting nauwkeurig zou worden beoordeeld, het aantal sterfgevallen door toxische chemicaliën mogelijk 4 miljoen zou kunnen bereiken in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
Bovendien waarschuwt Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, dat veel van deze chemicaliën schadelijk zijn voor belangrijke systemen zoals de hersenfunctie, immuniteit en reproductieve gezondheid, met blijvende risico’s, vooral voor kinderen. Blootstelling aan verontreinigende stoffen zoals verkeersemissies en luchtgebonden gifstoffen is in verband gebracht met hogere sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en influenza, terwijl blootstelling aan lood is gecorreleerd met een verlaagd IQ en hogere schooluitvalpercentages.
De weg vooruit
Ondanks deze verontrustende statistieken en de onmiskenbare verbinding tussen vervuiling, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies blijft de mondiale actie onvoldoende om deze bedreiging voor de volksgezondheid aan te pakken. Vervuiling wordt vaak gezien als een lokaal probleem, maar het overstijgt grenzen en verspreidt zich via lucht, water, voedselvoorziening en consumentproducten.
Ondanks initiatieven sinds een fundamenteel rapport in 2017, blijven de gezondheidsgevolgen van vervuiling verergeren. Het aantal sterfgevallen door vervuiling overtreft de gecombineerde doden door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose en middelenmisbruik. Dit illustreert de dringende noodzaak voor een collectieve aanpak.0
Ondanks initiatieven sinds een fundamenteel rapport in 2017, blijven de gezondheidsgevolgen van vervuiling verergeren. Het aantal sterfgevallen door vervuiling overtreft de gecombineerde doden door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose en middelenmisbruik. Dit illustreert de dringende noodzaak voor een collectieve aanpak.1
