Elk jaar is vervuiling verantwoordelijk voor ongeveer 9 miljoen doden wereldwijd, een schokkend cijfer dat vergelijkbaar is met de totale bevolking van Londen. Een recente studie, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift en uitgevoerd onder leiding van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), toont aan dat één op de zes sterfgevallen wereldwijd kan worden toegeschreven aan vervuilingsgerelateerde problemen.
Deze verontrustende statistiek herinnert ons aan de dringende noodzaak om de gezondheid van onze planeet prioriteit te geven.
Sinds het eerste rapport in 2017 zijn de negatieve effecten van vervuiling niet significant verbeterd. Verontrustend is dat het sterftecijfer door vervuiling de gecombineerde totalen van sterfgevallen door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, middelenmisbruik en alcoholconsumptie overschrijdt.
De economische last van vervuiling is eveneens enorm, met een schatting van ongeveer $4,6 biljoen per jaar, wat neerkomt op zo’n $9 miljoen per minuut.
Veranderende bronnen van vervuiling en hun impact
Nieuw onderzoek benadrukt een significante verschuiving in de belangrijkste bijdragers aan vervuiling.
Verbeteringen in watervoorzieningssystemen en rioolwaterzuivering, samen met betere gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, hebben geleid tot een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen als gevolg van extreme armoede sinds het jaar 2000. Toch wordt deze vooruitgang overschaduwd door een dramatische toename van moderne vervuilingsbronnen die samenhangen met economische groei, industriële expansie en stedelijke migratie.
Joe Shaw van de Indiana University, mede-auteur van het rapport en expert op het gebied van giftige chemische verontreiniging, uit zijn bezorgdheid over deze trends.
De alarmerende stijging van sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige chemicaliën is met 7% toegenomen sinds de laatste beoordeling en zelfs met 66% sinds 2000.
Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks aan vervuiling zijn gerelateerd, is maar liefst 75% verbonden aan luchtkwaliteitsproblemen, terwijl giftige chemicaliën verantwoordelijk zijn voor ongeveer 1,8 miljoen doden, waarbij blootstelling aan lood een belangrijke factor is.
Wereldwijde ongelijkheden in gezondheid gerelateerd aan vervuiling
Het rapport benadrukt de scherpe gezondheidsongelijkheden die wereldwijd aanwezig zijn, met 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen die plaatsvinden in ontwikkelingslanden. Factoren zoals de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, onbeperkte verstedelijking, bevolkingsgroei en onvoldoende chemische beheersingsbeleid dragen bij aan deze sombere realiteit.
Echter, dit is slechts het topje van de ijsberg. De uitgebreide impact van vervuiling op de wereldgezondheid is waarschijnlijk veel groter wanneer er meer gegevens verzameld kunnen worden. Het rapport waarschuwt dat als we de routes van chemicaliën in het milieu nauwkeurig konden traceren en analyseren, we waarschijnlijk een nog donkerder beeld zouden ontdekken.
Toekomstige uitdagingen en de noodzaak tot actie
Aangezien de wereldwijde productie van chemicaliën naar verwachting tegen 2030 zal verdubbelen, met twee derde van die productie in ontwikkelingsregio’s, blijft de adequaatheid van veiligheidstests voor deze stoffen aanzienlijk tekortschieten. Richard Fuller, CEO van Pure Earth en de hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt dat veel schadelijke chemicaliën zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders niet in deze analyse zijn opgenomen vanwege onvoldoende gegevens. Experts geloven dat als we de totale chemische belasting uitgebreid konden beoordelen, het dodental zou kunnen stijgen van 1,8 miljoen naar een verbluffende 4 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, voegt een andere laag van bezorgdheid toe: talloze chemicaliën vormen ernstige risico’s voor de hersengezondheid, de werking van het immuunsysteem, vruchtbaarheid en zwangerschapsuitkomsten, vaak met langdurige gevolgen. Kwetsbare bevolkingsgroepen, vooral kinderen, lopen een verhoogd risico. Studies hebben aangetoond dat blootstelling aan verkeersvervuiling en slechte luchtkwaliteit samenhangt met hogere sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en griep, terwijl blootstelling aan lood wordt gekoppeld aan verminderde IQ-niveaus en hogere schooluitvalpercentages.
Oproep tot een wereldwijde reactie
Ondanks de alarmerende statistieken die vervuiling koppelen aan openbare gezondheidscrises, is er op wereldschaal weinig gedaan om dit kritieke probleem aan te pakken. Milieuvervuilende stoffen respecteren geen grenzen; ze verspreiden zich via lucht, water, voedselsystemen en consumentenproducten, maar vervuiling wordt vaak als een lokaal probleem behandeld. Een van de grootste uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, is de noodzaak voor verbeterde gegevensverzameling over giftige stoffen en het capaciteitsopbouw van wetenschappers en risico-evaluators, vooral in ontwikkelingslanden, om vervuiling effectief te monitoren en aan te pakken.
Joe Shaw merkt op dat de precisietoxicologie-methoden die worden ontwikkeld via het EU-gefinancierde PrecisionTox-project zullen helpen om sterfgevallen en ziekten veroorzaakt door moderne vervuiling te voorkomen door onze mogelijkheid te verbeteren om giftige chemicaliën in het milieu te identificeren en in kaart te brengen. Huidige methoden voor het detecteren van systemische toxiciteit zijn onvoldoende voor het aanpakken van dit monumentale probleem. Het PrecisionTox-initiatief brengt onderzoekers van vijftien Europese en Amerikaanse organisaties samen om nieuwe testmethoden te creëren die onze mogelijkheid om chemische risico’s te beoordelen zullen verbeteren.
Sinds het eerste rapport in 2017 zijn de negatieve effecten van vervuiling niet significant verbeterd. Verontrustend is dat het sterftecijfer door vervuiling de gecombineerde totalen van sterfgevallen door oorlog, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, middelenmisbruik en alcoholconsumptie overschrijdt. De economische last van vervuiling is eveneens enorm, met een schatting van ongeveer $4,6 biljoen per jaar, wat neerkomt op zo’n $9 miljoen per minuut.0
