Elk jaar overlijden ongeveer 9 miljoen mensen door milieuvervuiling. Dit is vergelijkbaar met de gehele bevolking van een grote stad zoals Londen. Deze schokkende statistiek, onderstreept in een recent onderzoek gepubliceerd door The Lancet Planetary Health, schetst een somber beeld van de gezondheid van onze planeet en de dringende noodzaak voor milieubeheer.
Het onderzoek, uitgevoerd onder auspiciën van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), laat zien dat vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd, wat het tot een belangrijke doodsoorzaak maakt.
Ondanks de aandacht die dit probleem sinds het eerste rapport in 2017 heeft gekregen, is de situatie niet significant verbeterd.
Zorgwekkend is dat het aantal sterfgevallen door vervuiling nu hoger ligt dan dat van oorlogen, terrorisme, malaria, HIV/AIDS, tuberculose, drugsoverdoses en alcoholgerelateerde incidenten samen. Economisch gezien wordt de schade door vervuiling geschat op een verbijsterend bedrag van ongeveer $4,6 biljoen per jaar, wat neerkomt op zo’n $9 miljoen per minuut.
Veranderende patronen in gezondheidsrisico’s door vervuiling
Recente bevindingen tonen een belangrijke verschuiving aan in de belangrijkste bronnen van gezondheidsrisico’s door vervuiling. Sinds 2000 zijn verbeteringen in de watervoorziening, rioleringssystemen en gezondheidszorg, evenals het gebruik van antibiotica, verantwoordelijk voor een daling van het aantal vervuilingsgerelateerde sterfgevallen door extreme armoede.
Echter, deze vooruitgang wordt overschaduwd door de opkomst van moderne vervuiling, die voortkomt uit economische groei, industrialisatie en stedelijke uitbreiding. Joe Shaw, een expert op het gebied van chemische vervuiling van de Indiana University en mede-auteur van het rapport, betreurt dat deze daling teniet is gedaan door de toename van hedendaagse vervuilingsuitdagingen.
Sinds de laatste beoordeling zijn de sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige chemicaliën respectievelijk met 7% en 66% gestegen sinds het jaar 2000. Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks verband houden met milieuvervuiling, is 75% toe te schrijven aan luchtvervuiling, terwijl giftige chemicaliën verantwoordelijk zijn voor 1,8 miljoen sterfgevallen, waarvan de helft te wijten is aan blootstelling aan lood.
Wereldwijde ongelijkheden in de impact van vervuiling
Het rapport belicht ook de schrijnende ongelijkheden in gezondheid en milieutoestand wereldwijd. Een verbijsterende 90% van de sterfgevallen door vervuiling vindt plaats in ontwikkelingslanden. Dit is voornamelijk te wijten aan factoren zoals de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industriële groei, urbanisatie zonder toezicht, bevolkingsgroei en inadequate regelgeving voor chemicaliën. Deze situatie onderstreept de dringende behoefte aan wereldwijde bewustwording en interventies om deze ongelijkheden aan te pakken.
Onderzoek wijst uit dat we pas het oppervlak van dit probleem hebben aangeraakt. De gevolgen van vervuiling voor de wereldgezondheid kunnen veel groter zijn dan we nu denken, vooral als we meer gedetailleerde gegevens zouden verzamelen over hoe chemicaliën zich door het milieu verspreiden. Met voorspellingen dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 zou kunnen verdubbelen, en twee derde van deze productie in ontwikkelingslanden plaatsvindt, wordt de dreiging steeds duidelijker. Verontrustend is dat slechts een klein percentage van deze stoffen grondig op veiligheid is getest, wat het risico vergroot dat de effecten van giftige chemische vervuiling worden onderschat.
De verborgen gevaren van chemische blootstelling aanpakken
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en een van de leiders van de studie, wijst erop dat verschillende schadelijke chemicaliën, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders, buiten deze analyse zijn gelaten. Dit komt door een gebrek aan gegevens om hun wereldwijde impact te beoordelen. Veel experts stellen dat een grondige evaluatie van alle chemische belasting zou kunnen onthullen dat het werkelijke dodental kan oplopen tot 4 miljoen, in plaats van de gerapporteerde 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, wijst op de zorgen rondom chemische stoffen die aanzienlijke risico’s voor de gezondheid van de hersenen, het immuunsysteem, de vruchtbaarheid en de zwangerschap met zich meebrengen. De gevolgen kunnen langdurig zijn. Kwetsbare groepen, zoals kinderen, lopen een verhoogd risico. Zo is blootstelling aan verkeers- en luchtvervuiling in verband gebracht met een hoger sterfterisico door ziekten zoals COVID-19 en griep. Daarnaast is blootstelling aan lood gelinkt aan lagere IQ-niveaus, hogere schooluitvalpercentages, verminderde economische productiviteit, cognitieve beperkingen en zelfs geweld.<\/p>
De dringende behoefte aan actie en samenwerking<\/h2>
Ondanks de alarmerende statistieken en de onmiskenbare relatie tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, is er wereldwijd nog weinig gedaan om deze dringende bedreiging voor de volksgezondheid aan te pakken. Vervuiling wordt vaak gezien als een lokaal probleem, terwijl het in werkelijkheid een grensoverschrijdend karakter heeft. Verontreinigende stoffen verplaatsen zich immers via lucht, water, de voedselketen en consumentproducten.
Een van de belangrijkste uitdagingen is het verbeteren van de gegevensverzameling over toxische stoffen en het versterken van de capaciteit van landen, wetenschappers en risico-evaluatoren. Dit is vooral cruciaal in ontwikkelingsregio’s, waar effectief toezicht en beheer van vervuiling noodzakelijk zijn. Joe Shaw wijst erop dat de precisietoxicologie-methoden die worden ontwikkeld via het door de EU gefinancierde PrecisionTox<\/strong> project, gericht zijn op het voorkomen van sterfgevallen en ziekten veroorzaakt door moderne vervuiling. Dit gebeurt door de identificatie en mapping van toxische chemicaliën in het milieu te verbeteren. De meeste bestaande methoden voor het detecteren van systemische toxiciteit zijn echter niet geschikt voor de grootschalige toepassingen die nodig zijn om dit enorme probleem aan te pakken.<\/p>
Lucht- en chemische vervuiling vormen een wereldwijde bedreiging die onmiddellijke aandacht vereist. Onderzoekers pleiten voor een snelle overgang van fossiele brandstoffen naar schone, duurzame energiebronnen. Ook vragen zij om verhoogde financiële bijdragen van overheden en sponsors voor het monitoren en beheren van vervuiling. Het is cruciaal om vervuilingspreventie en gezondheidsbescherming voorop te stellen, zowel nationaal als internationaal. Daarnaast moeten we de uitdagingen van klimaatverandering en verlies van biodiversiteit aanpakken om onze toekomst veilig te stellen.
