Elk jaar verliezen ongeveer 9 miljoen mensen hun leven voortijdig door de gevolgen van milieuvervuiling. Dit aantal is vergelijkbaar met de bevolking van een grote stad zoals Londen. Deze schokkende statistiek, onthuld in een recent onderzoek gepubliceerd in Lancet Planetary Health, benadrukt de dringende behoefte aan verbeterd milieubeheer, aangezien vervuiling nu verantwoordelijk is voor één op de zes wereldwijde sterfgevallen.
Ondanks de publicatie van een eerste rapport in 2017, dat de ernstige gevolgen van vervuiling onder de aandacht bracht, is de situatie nog steeds niet significant verbeterd. Doden als gevolg van vervuiling overtreffen die door conflicten, terrorisme en talrijke infectieziekten samen, wat de omvang van deze crisis illustreert.
De stijgende tol van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen
Het rapport schat dat de economische gevolgen van vervuiling jaarlijks ongeveer $4,6 biljoen bedragen, wat neerkomt op maar liefst $9 miljoen per minuut. Alarmerend genoeg geeft de meest recente data aan dat het aantal sterfgevallen door luchtvervuiling en gevaarlijke chemicaliën met 7% is gestegen sinds de laatste beoordeling, en met maar liefst 66% sinds het jaar 2000.
Veranderingen in de bronnen van vervuiling
Een van de belangrijkste inzichten uit de studie onthult een verschuiving in de primaire bronnen van vervuiling. Verbeteringen in watervoorziening en sanitatie, samen met betere toegang tot gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, hebben geleid tot een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen die samenhangen met extreme armoede.
Echter, deze vooruitgang wordt overschaduwd door de toename van moderne vervuilingsbronnen die voortkomen uit economische groei, industrializatie en snelle verstedelijking. Joe Shaw, een expert van de Indiana University, merkt op dat hoewel deze vooruitgangen prijzenswaardig zijn, ze teniet worden gedaan door de toename van hedendaagse vervuilingsuitdagingen.
Van de 9 miljoen sterfgevallen die jaarlijks aan milieuvervuiling worden toegeschreven, is ongeveer 75% gerelateerd aan luchtkwaliteitsproblemen, terwijl giftige chemicaliën verantwoordelijk zijn voor 1,8 miljoen sterfgevallen, waarvan de helft voortkomt uit blootstelling aan lood.
Wereldwijde ongelijkheden in de impact van vervuiling
Het rapport werpt ook licht op aanzienlijke ongelijkheden in gezondheids- en milieueffecten, met de opmerkelijke constatering dat maar liefst 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen voorkomt in ontwikkelingslanden. Deze onevenredige last kan worden herleid tot de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industriële praktijken en onvoldoende regelgevende kaders in deze regio’s.
De verborgen kosten van chemische blootstelling
Dit probleem raakt echter slechts de oppervlakte. Experts geloven dat de algehele gezondheidsimpact van vervuiling veel omvangrijker zou kunnen zijn als er uitgebreide data beschikbaar zouden zijn om de paden van chemicaliën in onze omgeving te volgen. Prognoses suggereren dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 zou kunnen verdubbelen, waarbij tweederde in ontwikkelingslanden plaatsvindt waar veiligheidstests vaak onvoldoende zijn. Richard Fuller, CEO van Pure Earth, wijst erop dat veel gevaarlijke stoffen, waaronder kwik, PFAS en asbest, momenteel niet worden meegeteld in beoordelingen vanwege een gebrek aan data.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), herhaalt deze zorgen en benadrukt de langetermijnrisico’s die veel van deze chemicaliën met zich meebrengen, vooral voor kwetsbare bevolkingsgroepen zoals kinderen. Blootstelling aan luchtvervuiling is in verband gebracht met hogere sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en griep, terwijl blootstelling aan lood samenhangt met verminderde cognitieve vaardigheden en hogere uitvalpercentages op scholen.
Oproep tot actie voor wereldwijde samenwerking
Ondanks het overweldigende bewijs dat vervuiling verband houdt met een crisis in de volksgezondheid, zijn wereldwijde inspanningen om dit probleem aan te pakken onvoldoende geweest. Verontreinigende stoffen erkennen geen grenzen; ze reizen via lucht, water en de voedselketen, maar blijven worden behandeld als lokale problemen.
Om deze groeiende bedreiging het hoofd te bieden, benadrukken onderzoekers de noodzaak van betere gegevensverzameling over giftige stoffen en versterking van capaciteitsopbouw in ontwikkelingslanden. Het PrecisionTox-project is gericht op het aanpakken van deze hiaten door innovatieve methoden te ontwikkelen voor het identificeren en in kaart brengen van giftige chemicaliën in het milieu. De samenwerking van onderzoekers van verschillende instellingen heeft als doel een nieuwe generatie testmethoden te creëren die chemische risico’s op grotere schaal effectief kunnen beoordelen.
Ondanks de publicatie van een eerste rapport in 2017, dat de ernstige gevolgen van vervuiling onder de aandacht bracht, is de situatie nog steeds niet significant verbeterd. Doden als gevolg van vervuiling overtreffen die door conflicten, terrorisme en talrijke infectieziekten samen, wat de omvang van deze crisis illustreert.0
