De gevolgen van vervuiling voor de publieke gezondheid zijn schokkend. Onderzoek toont aan dat vervuiling verantwoordelijk is voor één op de zes sterfgevallen wereldwijd. Een studie gepubliceerd in Lancet Planetary Health schat dat jaarlijks ongeveer 9 miljoen levens verloren gaan door milieuschade, wat gelijkstaat aan de totale bevolking van Londen.
Deze groeiende bezorgdheid onderstreept de dringende behoefte aan beter milieubeheer.
Ondanks een rapport uit 2017, blijft de situatie rondom vervuiling verslechteren. Het aantal sterfgevallen is hoger dan dat door oorlog, terrorisme en verschillende ziektes samen. De economische kosten van vervuiling worden geschat op ongeveer 4,6 biljoen dollar per jaar, wat neerkomt op een verbijsterende 9 miljoen dollar per minuut.
Veranderende bronnen van vervuiling
Recente bevindingen tonen een significante verschuiving in de belangrijkste bronnen van vervuiling. Verbeteringen in watervoorziening en rioolbeheer, samen met betere gezondheidszorg en gebruik van antibiotica, hebben geleid tot een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen door extreme armoede sinds 2000.
Joe Shaw, een expert op het gebied van giftige chemicaliën van de Indiana University, merkt echter op dat deze winst wordt overschaduwd door een toename van moderne vormen van vervuiling, aangedreven door economische groei en verstedelijking.
Toenemende impact van luchtvervuiling
Het rapport onthult dat het aantal sterfgevallen door luchtvervuiling en giftige chemicaliën met 7% is gestegen sinds de laatste evaluatie en zelfs met 66% sinds 2000. Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen door milieuvuiling elk jaar, is ongeveer 75% gerelateerd aan verslechtering van de luchtkwaliteit.
Giftige chemicaliën zijn verantwoordelijk voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen, waarbij blootstelling aan lood een belangrijke bijdrage levert.
Bovendien benadrukt het rapport de scherpe wereldwijde ongelijkheid in gezondheid en milieu. Ongeveer 90% van de sterfgevallen door vervuiling vindt plaats in ontwikkelingslanden. Deze ongelijkheid is te wijten aan de verbranding van fossiele brandstoffen, industriële activiteiten, ongecontroleerde stedelijke uitbreiding, bevolkingsgroei en ontoereikend chem beleid in deze regio’s.
De bredere implicaties van vervuiling
Echter, deze data raakt slechts de oppervlakte. Het rapport suggereert dat de algehele impact van vervuiling op de gezondheid waarschijnlijk groter is dan gerapporteerd, vanwege onvoldoende gegevensverzameling. Aangezien de wereldwijde chemische productie tegen 2030 naar verwachting zal verdubbelen, met twee derde in ontwikkelingslanden, is slechts een fractie van deze stoffen adequaat getest op veiligheid. De gevolgen van blootstelling aan giftige chemicaliën kunnen hierdoor aanzienlijk worden onderschat.
Onzichtbare gevaren van ongereguleerde chemicaliën
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en een hoofdonderzoeker van het rapport, benadrukt dat veel gevaarlijke stoffen—zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders—niet zijn opgenomen in de analyse vanwege gebrek aan uitgebreide data. Experts vermoeden dat als een volledige beoordeling van de chemische belasting zou worden uitgevoerd, het aantal sterfgevallen zou kunnen oplopen tot 4 miljoen, in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van de Global Alliance on Health and Pollution, waarschuwt dat veel van deze chemicaliën negatieve effecten hebben op de hersenontwikkeling, het immuunsysteem, de vruchtbaarheid en de zwangerschap, met blijvende gevolgen—vooral bij kinderen. Onderzoek verbindt blootstelling aan verkeer en luchtvervuiling met een hogere mortaliteit in gevallen van COVID-19 en influenza, terwijl blootstelling aan lood samenhangt met lagere IQ-niveaus en hogere uitvalcijfers.
De vervuilingscrisis aanpakken
Ondanks deze verontrustende statistieken en de onmiskenbare verbinding tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, blijven wereldwijde inspanningen om deze volksgezondheidscrisis te bestrijden onvoldoende. Vervuiling wordt vaak gezien als een lokaal probleem, maar negeert de realiteit dat het grenzen overschrijdt via lucht, water, voedselketens en consumentenproducten.
Een aanzienlijke uitdaging ligt in het verzamelen van meer gegevens over giftige stoffen en het versterken van de capaciteit van landen, wetenschappers en risicobeoordelaars—vooral in ontwikkelingslanden—om vervuiling effectief te monitoren en te beheersen. Joe Shaw wijst erop dat de precisiotoxicologie-methoden die worden ontwikkeld onder het door de EU gefinancierde project PrecisionTox gericht zijn op het voorkomen van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen en ziekten door de identificatie en in kaart brengen van giftige chemicaliën in het milieu te verbeteren.
Ondanks een rapport uit 2017, blijft de situatie rondom vervuiling verslechteren. Het aantal sterfgevallen is hoger dan dat door oorlog, terrorisme en verschillende ziektes samen. De economische kosten van vervuiling worden geschat op ongeveer 4,6 biljoen dollar per jaar, wat neerkomt op een verbijsterende 9 miljoen dollar per minuut.0