Recente studies onthullen een schokkende waarheid: vervuiling is een belangrijke doodsoorzaak, verantwoordelijk voor ongeveer één op de zes sterfgevallen wereldwijd. Dit verontrustende gegeven vraagt om onmiddellijke actie voor milieubehoud. Volgens een rapport gepubliceerd in The Lancet Planetary Health, sterven jaarlijks zo’n 9 miljoen mensen aan gezondheidsproblemen gerelateerd aan milieuvervuiling.
Dit aantal is vergelijkbaar met de totale bevolking van Londen en benadrukt de ernst van de crisis.
De Global Alliance on Health and Pollution (GAHP) voerde het onderzoek uit en bracht de blijvende impact van vervuiling aan het licht, ondanks eerdere rapporten die een daling in bepaalde gebieden aangaven.
Opmerkelijk is dat het aantal doden door vervuiling hoger is dan de sterfgevallen door oorlogen, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, middelenmisbruik en alcohol samen.
De veranderende bronnen van vervuiling
Sinds het eerste rapport in 2017 zijn de bronnen van vervuiling aanzienlijk veranderd.
Vooruitgang in de watervoorziening en rioolwaterzuivering, samen met verbeterde gezondheidszorg en het gebruik van antibiotica, heeft geleid tot een afname van vervuilingsgerelateerde sterfgevallen door extreme armoede. Deze positieve trend wordt echter overschaduwd door de opkomst van moderne vervuilingstypen die samenhangen met economische groei, industrialisatie en stedelijke ontwikkeling.
Joe Shaw van de Indiana University, expert op het gebied van toxische chemische verontreiniging en co-auteur van het rapport, uitte zijn bezorgdheid over deze verschuiving.
De toename van luchtvervuiling en toxische chemicaliën
Recente bevindingen tonen een stijging van 7% in sterfgevallen toegeschreven aan luchtvervuiling en toxische stoffen sinds de laatste beoordeling, en een verbijsterende stijging van 66% sinds 2000.
Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die elk jaar aan vervuiling zijn gekoppeld, is maar liefst 75% het gevolg van luchtvervuiling, terwijl toxische chemicaliën verantwoordelijk zijn voor 1,8 miljoen sterfgevallen, waarvan de helft gerelateerd is aan blootstelling aan lood.
Het rapport benadrukt ook de wereldwijde gezondheids- en milieuegelijkheid van vandaag: 90% van de vervuilingsgerelateerde sterfgevallen doet zich voor in ontwikkelingslanden. Bijdragende factoren zijn onder meer de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industrialisatie, snelle verstedelijking, bevolkingsgroei en inadequate chemische regelgeving.
De ware impact van vervuiling onderschatten
Experts waarschuwen dat de huidige kennis over de gezondheidsimpact van vervuiling waarschijnlijk slechts de top van de ijsberg is. Het rapport suggereert dat de werkelijke totale impact van vervuiling op de gezondheid veel groter zou kunnen zijn als er uitgebreidere gegevens beschikbaar waren, vooral met betrekking tot de paden die chemicaliën in het milieu volgen. Prognoses geven aan dat de wereldwijde chemische productie tegen 2030 mogelijk zal verdubbelen, voornamelijk in ontwikkelingslanden, waar slechts een klein deel van deze stoffen voldoende veiligheidsbeoordelingen heeft ondergaan.
De verborgen gevaren van ongecontroleerde chemicaliën
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en hoofdonderzoeker, merkte op dat talrijke gevaarlijke chemicaliën, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders, niet zijn meegenomen in de analyse vanwege een gebrek aan noodzakelijke gegevens om hun wereldwijde impact te beoordelen. Veel experts geloven dat als de volledige chemische belasting nauwkeurig zou worden geëvalueerd, het aantal sterfgevallen gerelateerd aan toxische chemicaliën zou kunnen oplopen tot 4 miljoen in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, benadrukte de risico’s die deze chemicaliën vormen voor cruciale aspecten van de menselijke gezondheid, zoals effecten op de hersenen, het immuunsysteem en de reproductieve gezondheid, vooral bij kwetsbare groepen zoals kinderen. Zo is blootstelling aan luchtvervuiling en verkeersuitstoot gecorreleerd met een hoger sterfterisico door COVID-19 en griep, terwijl blootstelling aan lood verband houdt met lagere IQ’s, hogere schooluitvalpercentages en een verhoogd risico op geweld.
Een oproep tot actie voor wereldwijde verandering
Ondanks de verontrustende statistieken en de onmiskenbare verbanden tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, blijft wereldwijde actie om deze volksgezondheidscrisis aan te pakken onvoldoende. Vervuiling wordt nog steeds voornamelijk als een lokaal probleem behandeld, ondanks het groeiende bewijs dat verontreinigende stoffen geen grenzen respecteren en zich verspreiden via lucht, water en voedselketens.
Een van de belangrijkste uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, is de noodzaak voor verbeterde gegevensverzameling over toxines en de capaciteitsopbouw van landen, vooral in ontwikkelingsgebieden, om vervuiling te monitoren en te beheersen. Joe Shaw merkte op dat precisietoxicologie-methoden, ontwikkeld onder het door de EU gefinancierde PrecisionTox-project, gericht zijn op het voorkomen van sterfgevallen en ziekten veroorzaakt door moderne vervuiling door verbeterde identificatie en mapping van toxische chemicaliën in het milieu.
De Global Alliance on Health and Pollution (GAHP) voerde het onderzoek uit en bracht de blijvende impact van vervuiling aan het licht, ondanks eerdere rapporten die een daling in bepaalde gebieden aangaven. Opmerkelijk is dat het aantal doden door vervuiling hoger is dan de sterfgevallen door oorlogen, terrorisme, malaria, HIV, tuberculose, middelenmisbruik en alcohol samen.0