Terwijl de wereld kampt met verschillende gezondheidsuitdagingen, komt een verontrustende realiteit naar voren: vervuiling is een van de belangrijkste oorzaken van sterfte, met ongeveer 9 miljoen doden per jaar. Dit aantal is vergelijkbaar met de totale bevolking van Londen en benadrukt de ernst van de situatie.
Een recent onderzoek, gepubliceerd in het Lancet Planetary Health tijdschrift en uitgevoerd door de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), onthult dat vervuiling verantwoordelijk is voor één op de zes wereldwijde sterfgevallen, wat dringende oproepen tot milieubeheer oproept.
Ondanks eerdere rapporten die sinds 2017 de ernst van de gevolgen van vervuiling benadrukken, is er weinig tot geen verbetering zichtbaar.
Het aantal sterfgevallen door vervuiling overschrijdt dat van oorlog, terrorisme en grote ziekten samen. De economische kosten van vervuiling worden geschat op een verbijsterende $4,6 biljoen per jaar—dat is gelijk aan $9 miljoen elke minuut. Deze statistieken zijn een harde herinnering aan de dringende noodzaak voor collectieve actie tegen milieudegradatie.
Trends in sterfte door vervuiling
Recente bevindingen wijzen op een verschuiving in de belangrijkste bronnen van vervuiling. Verbeteringen in watervoorziening en rioolwaterzuivering, samen met vooruitgang in de gezondheidszorg, hebben geleid tot een afname van sterfgevallen door extreme armoede gerelateerde vervuiling sinds 2000.
Echter, Joe Shaw, een toxicologie-expert van de Indiana University en co-auteur van de studie, wijst erop dat deze afname overschaduwd wordt door een toename van moderne vormen van vervuiling, aangedreven door economische groei, industrialisatie en snelle verstedelijking.
De sterftecijfers door luchtvervuiling en giftige chemicaliën zijn sinds de laatste beoordeling met 7% gestegen en zijn sinds 2000 met maar liefst 66% toegenomen.
Van de 9 miljoen voortijdige sterfgevallen die jaarlijks aan vervuiling worden toegeschreven, is maar liefst 75% gerelateerd aan luchtkwaliteitsproblemen. Daarnaast zijn giftige chemicaliën goed voor ongeveer 1,8 miljoen sterfgevallen, waarbij blootstelling aan lood verantwoordelijk is voor de helft van deze doden.
De ongelijkheid in de impact van vervuiling
Het rapport belicht ook de wereldwijde ongelijkheden in gezondheid en milieusituaties. Een verbijsterende 90% van de sterfgevallen door vervuiling vindt plaats in ontwikkelingslanden, aangedreven door factoren zoals de verbranding van fossiele brandstoffen, ongecontroleerde industriële activiteiten, stedelijke uitbreiding, bevolkingsgroei en ontoereikende chemische regelgeving. Deze regio’s dragen de zwaarste lasten van de verwoestende effecten van vervuiling, wat bestaande ongelijkheden verergert.
Echter, deze statistieken kunnen slechts het topje van de ijsberg zijn. Het rapport suggereert dat de algehele gezondheidsimpact van vervuiling veel groter zou kunnen zijn als er uitgebreide gegevens beschikbaar waren. Met de verwachte verdubbeling van de wereldwijde chemische productie tegen 2030, waarvan twee derde geconcentreerd is in ontwikkelingslanden, zijn de potentiële gezondheidsrisico’s alarmerend. De meeste van deze chemicaliën zijn onvoldoende getest op veiligheid, wat aangeeft dat de gevolgen van giftige vervuiling mogelijk ernstig worden onderschat.
Gezondheidsimplicaties van giftige blootstelling
Richard Fuller, CEO van Pure Earth en hoofdonderzoeker van de studie, benadrukt dat veel gevaarlijke stoffen, zoals kwik, PFAS, asbest, pesticiden en hormoonverstoorders, niet in deze analyse zijn opgenomen vanwege onvoldoende gegevens voor een wereldwijde impactbeoordeling. Experts speculeren dat, als er een grondige evaluatie van de volledige chemische belasting zou worden uitgevoerd, het aantal sterfgevallen zou kunnen stijgen naar 4 miljoen in plaats van de huidige schatting van 1,8 miljoen.
Bovendien benadrukt Rachael Kupka, uitvoerend directeur van GAHP, de potentiële langdurige schade die deze chemicaliën kunnen veroorzaken, vooral voor kwetsbare bevolkingsgroepen zoals kinderen. Blootstelling aan verontreinigende stoffen van verkeer en luchtkwaliteitsproblemen is in verband gebracht met verhoogde sterftecijfers door ziekten zoals COVID-19 en griep. Evenzo wordt blootstelling aan lood geassocieerd met nadelige effecten op cognitieve vaardigheden, schoolprestaties en de algehele economische productiviteit.
Dringende noodzaak tot actie
Ondanks deze alarmerende statistieken en de onontkenbare correlatie tussen vervuiling, klimaatverandering en verlies van biodiversiteit, blijven wereldwijde inspanningen om deze volksgezondheidscrisis aan te pakken tekortschieten. Vervuiling wordt vaak gezien als een lokaal probleem, terwijl bewijs aantoont dat verontreinigende stoffen geografische grenzen kunnen overschrijden via lucht-, water- en voedselsystemen.
Een van de grote uitdagingen voor de toekomst is het verbeteren van de gegevensverzameling over giftige stoffen en het versterken van de capaciteiten van landen, met name in ontwikkelingsgebieden, om vervuiling effectief te monitoren en te beheersen. Joe Shaw benadrukt het belang van het ontwikkelen van nauwkeurige toxicologische methoden als onderdeel van het door de EU gefinancierde PrecisionTox-project. Deze methoden zijn bedoeld om de identificatie en in kaart brenging van giftige chemicaliën in het milieu te verbeteren, wat uiteindelijk kan helpen om sterfgevallen en ziektes door vervuiling te verminderen.
Ondanks eerdere rapporten die sinds 2017 de ernst van de gevolgen van vervuiling benadrukken, is er weinig tot geen verbetering zichtbaar. Het aantal sterfgevallen door vervuiling overschrijdt dat van oorlog, terrorisme en grote ziekten samen. De economische kosten van vervuiling worden geschat op een verbijsterende $4,6 biljoen per jaar—dat is gelijk aan $9 miljoen elke minuut. Deze statistieken zijn een harde herinnering aan de dringende noodzaak voor collectieve actie tegen milieudegradatie.0
